Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

Х Е О П С Э Ҳ Р О М И Н ИМ АДАН Қ У Р И Л Г А Н ?
Эрамиздан 2780 йил олдин М исрнинг биринчи фиръавни Ж о- 
сер эҳроми катта оҳактошлардан қурилган ва бундай бинолар қури- 
лиши меъмор Имхотеп номи билан боғлиқ. Эҳром нинг асоси тўрт 
бурчак бўлиб, у қоянинг 25 м ичкарисига жойлашган. У н и н г қуйи 
қисмида ф иръавннинг дафн қилинган хонаси жойлашган. Эҳром-
152

---

нинг деворлари улкан оҳактош блокларини устм а-уст қўйиб қу- 
рилган. Ички деворларида бир қатор ноёб ёдгорликлар қад кўтар- 
ган. Меъмор Имхотепнинг ҳайкали эҳромнинг ичкарисига жойлаш- 
тирилган.
М исрнинг энг машҳур ва дунёдаги етги иьужм мўъжизалари- 
нинг бири фиръавн 
Хуфу (Хеопс) 
томонидан Қ оҳиранинг ғарб 
томонида қурилган. Пирамида 2300000 та о\актош блокларидан 
қурилган. Ҳ ар бир блокнинг оғирлиги 2,5 тоннадан ортиқ. Хеопс 
тобути қўйилган хона блокларининг \ар бирининг оғирлиги 60 
тонна бўлиб, улар 900 км масофадан Асуандан келтирилган. Мисрда 
қурилган биноларнинг мўъжизалиги шундаки, улар эрамиздан 4500 
йил олдин цилиндрсимон жисм ёрдамида, блокларни сомондан 
тўқилган арқонлар воситасида судраб келтирилган. Пирамидани 
қуришдаги аниқлик (асоси ни нг томонлари 137 метр, баландлиги 
147 метр) шу қадар тўғрики, ҳозирги замонавий геодезия асбоблари 
ёрдамида олимлар унинг абсолют ҳолати ўзгармаганлиги унда на 
чўкиш ва на киришиш аломатлари йўкушгини исботламоқдалар. 
Эҳром остонасидаги оҳактош блоклари юзаси ш у қадар силлиқ- 
ланганки, улар орасидан бир парча қоғоз ҳам ўтмайди. Бундай 
силлиқ оҳактош олишни ҳозирги энг мукаммал замонавий маши- 
налардагина амалга ошириш мумкин.
С И Н О В С А ВО Л Л А РИ
1. Тоғ жинслари такрибидаги асосий минералларни изоҳланг.
2. Чўкинди жинслар қандай пайдо бўлган, хоссалари ва ишлатилиши қақида 
баён қилинг.
3. Минерал боғловчи моддалар қандай тоғ жинсларидан олинади?
4. Тоғ жинсларини қайта ишлаш технологияси нималардан иборат?
5. Мамлакатимиздаги асосий қурилиш ашёларибоп тоғ жинслари.
6. Республикамизда майда ва йирик тўлдиргич ишлаб чиқариш қандай йўлга 
қўйилган?
153

---

б-боб.