Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

лишдаги мустаҳкамлик чегараси 5 — 50 М П а. Оҳак туфи ни ишлаш 
осон. У қурилишда девор ашёлари ва енгил бетонлар учун тўлдиргич 
сифатида ишлатилади.
Мергель 
— оҳактошнинг тупроқ билан ҳар хил микдорда ара- 
лашишидан ҳосил бўлган лойсимон, емирилиши осон бўлган жинс. 
Агар мергель таркибида кальцит ( С а С 0 3) микдори 75 %дан кўп 
бўлса, оҳактошли мергель, 4 0 %дан кўп бўлса, мергель, оҳактош 
10 %дан кўп бўлса, лойли мергель деб аталади. Мергеллардан асосан 
боғловчи моддалар ишлаб чиқаришда хом ашё сифатида фойда- 
ланилади.
Магнезит 
( M g C 0 3) — табиатда кристалл ва аморф ҳолатда 
учрайдиган минерал. Кристалли магнезитнинг зичлиги 2 9 0 0 — 3100 
к г/м 3, аморф лисиники эса 2 9 0 0 — 3 0 0 0 к г /м 3. га тенг. У оддий 
ҳароратда кислота таъсирига чидамли. Кристалли магнезит ўтга 
чидамли буюмлар тайёрлашда, аморфлиси эса 
каустик магнезит 
цемент 
ишлаб чиқаришда ишлатилади.
Чиғаноқ оҳактош 
— кальций карбонат воситасида чиғаноқлар, 
моллюскалар, томироёкдар ва бошқа ҳайвонот, ўсимлик қолдиқ-
л а р и н и н г ч ўкиш и ва б о ғл а н и - 
шидан (цем ентланиш идан) таш ­
кил топган ғовакли жинс.
Ч и ған оқ оҳактошни арралаш 
осон. Бу эса ҳар хил катталикларда 
плиталар, девор учун блоклар тай­
ёрлашда катта аҳамиятга эга. Зич­
лиги 1000— 1700 к г/м 3 ва иссикдик 
ў т к а з у в ч а н л и к к о эф ф и ц и е н т и  
0 ,3 — 0 ,4 В т/м град. га тенг бўлиб, 
йирик ғовак тузилиш га эга. Ш у 
сабабли унинг совуққа чидамлилик 
кўрсаткичи қониқарли (5 .6 -р а с м ).
5.6-расм.
Йирик говакли чиғаноқ 
Ч и ға н о қ оҳактош н и иш лаш
оҳактошнинг кўриниши.