Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

ҳам қўлланилади.
Мармар 
— кристалли кальцит доналаридан ташкил топган зич 
ж инс. Ун да слю да, дала шпати, кварц, темир оксиди ва кўмир 
бирикмалари ҳам бўлади. Тоза мармар оқ рангда, агар унда марганец 
ва темир бирикмаларининг аралашмалари бўлса, қизил, бинафша, 
кулранг, ҳатто қора бўлиши мумкин.
Мармарнинг қаттиқлиги 3 —4, сиқилишдаги мустаҳкамлик чега­
раси 80 
3 00 М П а, зичлиги 2 6 0 0 —2 8 0 0 к г/м 3. Мармарни арралаш, 
силлиқлаш ва пардозлаш қийин эмас. Аммо у кислоталар, атмо- 
сферадаги газлар ва карбонат сувлари таъсирида бузилади. Ш у с а ­
бабли мармар бинонинг ички қисмини қоплашда, шунингдек, ҳай- 
калтарош ликда, зинапоя ва пол плиталарини тайёрлашда мозаик 
бетонлар учун тўлдиргич сифатида кўп ишлатилади.
Кварцит 
— ер қатламининг юқори босими остида майда кварц 
д он аларин инг кремний цементлари воситасида зичланиш идан 
ҳосил бўлган зич, кристалл жинс. Кварцит ўзининг зичлиги, юқори 
мустаҳкамлиги, мўртлиги ва қаттикутиги билан бошқа жинслардан 
фарқ қилади. У табиатда оқ, қизил, кўкимтир, тўқ қизил рангларда 
учрайди. С иқилиш даги мустаҳкамлик чегараси 4 0 0 М П а дан кам 
эм ас. Зичлиги 2 5 0 0 — 2700 к г/м 3, қаттиқпиги 7 га тенг. Кварцит ўтга 
чидамли буюмлар тайёрлашда, ш унингдек, бетон учун чақиқ тош 
сифатида ишлатилади.
5.7-расм.
Қатлам тузилишидаги 
гнейс.
плита сифатида ишлатилади.
130

---

Асбест 
— серпантин гуруҳига кирувчи минерал бўлиб, уни 
майдаласа юпқа, ингичка эластик толаларга бўлинади. А сбест 
алангаланмайди. У ишқор таъсирига чидамли, толаси юқори мустаҳ-