Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

генциал кесими жуда чиройли. Улар паркет, бочка тахтаси, фа­
нер, мебел тайёрлаш ва пардозлашда ишлатилади.
а 
б 
в
4 .3 -р а см . Э м а н ё ғ о ч и :
а  — кўндаланг. б  —радиал, в — тангенциал 
кесим лари.
79

---

Қайрағоя 
— ўзаги оч қўнғир ёки кулранг қўнғир, пўстлоқ ости 
қатлами кенг, оч сариқ ёғочли дарахт. Қайрағоч тахтасининг зарбга 
қаршилиги юқори. Ў зи оғир, пиш иқ, бироз эгилувчан, қаттиқлиги 
ўртача ашё. Айниқса, сувда ўз пишикдигини яхши сакдайди, очиқ 
ҳавода, нам шароитда эса тез чирийди. Қайрағоч гидротехник ин- 
шоотларда кўплаб ишлатилади.
Оққайин 
баргли дарахтлар ичида энг кўп тарқалган. Унинг ёғочи 
қаттиқ ва пишиқ. Лекин танасининг эгрилиги ва турли замбуруғлар 
таъсирига чидамсиз бўлганлиги сабабли айрим буюмларга яроқсиз- 
дир. У фанер ишлаб чиқариш саноатида кўп ишлатилади. Пўстлоғининг 
окушги унда смолали моддалар (масалан, бетулин) борлигини бил- 
диради. Ш унинг учун пўстлоғи шилинмаган оққайин танасидан нам 
ўтмайди, унга емирувчилар зарар етказмайди. Агар ёгочи чирий бошла- 
ган бўлса, ранги ўзгаради.
Қорақайиннинг ёгочи 
қизил, сарғиш рангларнинг турли тусла- 
рида бўлади. Оққайин ёғочида бундай туслар йўқ. Ҳар томонлама 
кесганда ҳам қорақайинда йиллик қатламлар, ўзак нурлари яхши 
кўриниб туради (4 .4-р а см ). Радиал кесими жуда чиройли, пишиқ, 
аммо нам ва ҳароратлар таъсирига чидамсиздир. Кўпроқ Кавказ, 
Қрим ва Ўрта О сиёнинг жанубий туманларида ўсади. Ундан асосан 
мебель ва фанер ишлаб чиқариш саноатида паркет ва ўқув асбоб- 
лари ишланади.