Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

зарарли муҳит таъсирида ишлатиладиган чидамли полимерцемент 
бетонлар бунга мисолдир. Органик боғловчи сифатида поливинил- 
ацетат, синтетик каучук, полиэфир, карбамид ёки эпоксид см о- 
лалари кўп ишлатилади. Қоришмада сувда эрийдиган карбамид 
см оласи, фурил спирти ва бошқа синтетик сую қ қўшилмаларни 
ишлатиш мумкин. Минерал боғловчилар асосида олинган бетон 
буюмлар зарарли муҳитда чидамли ва юқори мустаҳкам бўлиши 
учун уларни (стирол, битум, метилметакрилат) сую қ полимер ёки 
мономерлар билан шимдириб б е т о н -п о л и м е р  олиш мумкин. Ш и - 
милган бетон ғовакларидаги сую қ полимерлар қотади, натижада, 
унинг мустаҳкамлиги 10 бараваргача ортади.
Темир-полимер буюмлар, айниқса, ҳозирги вақтда курилишда
70

---

кенг қўлланилмоқда. Бунинг учун алюминдан ишланган буюм синч 
полиэфир, полихлорвинил ва шу сингари смолалар билан қоти- 
рувчи қўшилмалар солинган қолипга жойланади, кейин и сси қ тех­
нологик жараёнда қотирилади. Темир-полимер буюмлар ташқи 
муҳитга, зарарли моддалар таъсирига чидамли, нафис кўринишли 
ва тиниқбўлади. Темир-полимер ашёлардан ром-эш иклар, қопла- 
ма тахталар ва ҳар хил буюм ҳамда конструкииялар тайёрлаш мум­
кин. Ш иш апластик композит қурилиш ашёлари тайёрлашда мат­
рица сифатида полимер ашёлар — полиэфир, эпоксид ёки фенол 
смолалари, пишикуювчи — арматура сифатида юқори мустаҳкам 
шиша толалари ишлатилади. Смолаларнинг толалар билан ёпиш - 
ҚОК/
1
ИГИ ва юқори адгезияси ш иш апластикларнинг чўзилиш га 
бўлган мустаҳкамлигини оширади. Бундай композитларнинг н аза­
рий мvcтaҳкaмлик кўрсаткичи амалдагига қараганда катта бўлмай-