“ Qishloq xo„jaligi maxsulotlarini saqlash va dastlabki ishlashda qadoqlash va qaqoqlash materiallari

2-MAVZU: Qishloq xo‟jaligi maxsulotlarini qadoqlash
materiallarining saqlanadigan maxsulotlar sifatiga ta‟siri va bartaraf
etish usullarini urganish. 
Reja: 
1. Qishloq xo„jaligi mahsulotlarini qadoqlash materiallarini tayyorlanishi.
2. Qadoqlanadigan mahsulotlarning turli xil xajmdagi idishlarda qadoqlanishi. 
3. Materiallarning mahsulotlarga ta‟siri, me‟yorlanishi va hisoblanishi. 
 
 
Meva va sabzavotlarning sifati oziq-ovqat, mazalik va texnologik qimmatlari 
bilan tavsiflanadi. Ular kimyoviy va mexanik tarkibi, fizikaviy xossalari, tashqi 
tovarlik ko„rinishi va bu xossalarini saqlash davomida yo„qotmaslik qobiliyatiga 
bog„liqdir. Meva va sabzavotlarning sifatiga mahsulotning navi, agrotexnikasi, 
etishtirish sharoitlari, terish muddati va usullari ham ta‟sir etadi. yuqoridagi 
ko„rsatkichlar saqlash muddati va sharoitiga qarab ham o„zgaradi. 
Mahsulotning har bir partiyasidan ajratib olingan o„rtacha namuna bo„yicha 
meva va sabzavotlarning sifati aniqlanadi. Bir vaqtda topshirilgan yoki qabul 
qilingan, bir xil botanik navga ega bo„lgan va bir xil qadoqlangan har qanday 
miqdordagi meva-sabzavotlar partiya hisoblanadi. 
Xom ashyolar taralarda keltirilganda har bir transportdagi, har bir 100 dona 
taradan o„rtacha namuna uchun uch donadan tara ajratib olinadi. Agar avtomobilda 
(traktor telejkalarida) 100 donadan ortiq taralar bo„lsa, u holda har bir ortiqcha 50 
donasidan yana bittadan tara olinadi. So„ngra har bir ajratib olingan idishdan 
(yuqorisidan, o„rtasidan va pastidan) kamida 10
% 
meva va sabzavotlar olinadi. 

---

7 
Ajratib olingan mahsulotlar o„zaro aralashtirilib, ulardan kamida 10 kg miqdorida 
o„rtacha namuna olinadi. 
Karam, lavlagi va sabzilar uyum holida keltirilganda, har bir uyumdan 
(yuqorisidan, o„rtasidan va pastidan) o„rtacha namuna olinadi: 
Standartlarga muvofiq barcha ko„rsatkichlar bo„yicha o„rtacha namunalar 
tekshiriladi va analiz qilinadi (har bir mahsulot uchun alohida standart mavjud). 
Agar mahsulotlardagi yashirincha kamchiliklar aniqlanishi lozim bo„lsa, misol 
uchun piyozning bug„iz chirish kasalligini aniqlash uchun o„rtacha namunadan 
kamida 50 piyoz kesiladi. 
3.1-jadval