# 4, 2020 PEDAGOGIK MAHORAT*ПЕДАГОГИЧЕСКОЕ МАСТЕРСТВО*PEDAGOGICAL SKILL 167
bir qismini tashkil etadi va vaqt oʻtishi bilan ijodiy fikrlashni rivojlantirishga olib keladi. Siz buni oʻquv
davomiyligi va darslar oxiridagi muvaffaqiyat mezonlariga qarab oʻrganish natijalarini koʻrib chiqish orqali
va oʻquvchilar kundaliklaridan yoki oʻz-oʻzini baholash varaqalaridan muntazam foydalanish orqali amalga
oshirishingiz mumkin. Tanqidiy fikrlashni ragʻbatlantiradigan faoliyatga quyidagi metodik usullarni taklif
qilamiz.
7.1 “Self-assessment dictation”-“Oʻz-oʻzini baholash” Talabalardan daftarlariga uchta ustun qoʻyishni va ularning har birining tepasida
“yes”-“ha”, “so-so”- “shunday” va
“no”- “yoʻq” deb yozishni soʻrang.
“Shunday” ning ma’nosini tushuntirish uchun ishoradan
foydalaning. Jumlalarni aytib bering, masalan:
I worked hard./I co-operated. Men juda koʻp ishladim. Ular oʻzlarining ishlariga tegishli deb oʻylagan ustunlardagi jumlalarni tinglashadi va yozadilar. Keyin
ular taqqoslashadi va natijalar haqida gapirishadi.
“Shunday” ustunidagi nechta jumlalar ularga oʻtishlari
mumkin. Keyingi safar
“ha” ustuni? Oʻyin shunday davom etadi.
7.2 “Doimiy aks ettirish”- “Reflective continuum” Talabalarga uzluksiz fikrlash va oʻz-oʻzini baholay olishni oʻrganish uchun quyidagicha jumlalarning
aksini toʻldirishni davom ettirishni soʻrang. Masalan:
I didn’t make an effort ------------------------------------------ I did my best. I didn’t use interesting words --------------------------------- I used interesting words Talabalar oʻzlari ishlab chiqargan ishlari haqida fikr yuritadilar va har bir soha uchun doimiy fikrga
ega ekanliklari haqida oʻylashadi. [5. B. 65]
Xulosa oʻrnida shuni ta’kidlash joizki, sinfda ijodkorlik asoslarini yaratishda katta “C” va kichik “c”
ijodkorlik oʻrtasidagi farqni yodda tutish chet tilini oʻqitish jarayonida talabalarda kreativlik faoliyatini
rivojlantirishdagi muhim omillardan biri sanaladi. Oliy ta’lim tizimida talabalar uchun yaratilgan ayrim
oʻta murakkab oʻquv rejasi, zerikarli darslik va ba’zan vaqtning yetishmasligi va tashqi imtihonlarning
qaytarilishi kabi ijodkorlikni rivojlantirishda koʻpincha toʻsiqlar mavjud boʻlsa-da, talabalar ijodini
rivojlantirish va til oʻrganishda kengroq ta’lim maqsadlarini rivojlantirish uchun juda koʻp foydali
narsalarga ega. Ijodkorlikning yettita ustuni siz ta’lim beradigan talabalarning yoshi va darajasidan qat’i
nazar, talabalarning til oʻrganishdagi kreativlik qobiliyati gullab-yashnaydigan sinfda ijodiy oʻquv muhitini
yaratishga va bu borada qanday qilib amaliy gʻoyalarni taqdim etishga yordam beradi.