# 4, 2020 pedagogik mahorat*педагогическое мастерство*pedagogical skill

6.2 “Aqliy xaritalar”-
“
Mind maps”
Toni Buzan (2003) asariga asoslangan aqliy xaritalar oʻquvchilarga mavzu boʻyicha fikrlarini vizual 
tarzda jalb qilish usulini oʻrganishga imkon beradi. Aqliy xaritalari butun sinf bilan birgalikda gʻoyalarni 
shakllantirish uchun foydali boʻlishi mumkin. Mavzu nomini doskaning oʻrtasiga yozing, masalan. “Fillar” 
(Elephants) va talabalarning fikrlashini boshqarish uchun doskaga uchta boshlangʻich sarlavha qoʻying:
1)Tashqi koʻrinishi (Appearance) 
2)Qayerda / qanday yashashlari (Where and how do they live?)
3) Nima uchun ular xavf ostida? (Whay are they in danger?)
Bir vaqtning oʻzida bitta sarlavhani tanlang, talabalarning fikrlarini tinglang va ularni xaritaga 
qoʻshing. Turli xil rangli qalamlardan foydalaning va kerak boʻlganda kichik sarlavhalarni qoʻshing. 
Masalan, ranglar, oʻlchamlar, Afrika, Osiyo va boshqalar. Keyin talabalar aqliy xaritadan foydalanib, 
fillarning tavsifini yozishlari yoki oʻzlari xohlagan boshqa hayvon toʻgʻrisida oʻzlarining aql xaritalarini 
tuzishlari mumkin. 
6.5. - “Tasavvur qiling-a ...!”- Imagine that…!” 
Ushbu faoliyatdan faraziy imkoniyatlarni oʻrganish uchun foydalaning va talabalarga quyidagicha 
misollarni keltiring. Masalan: 
Imagine that… animals can talk/we don’t need to sleep/children rule the world/we live on Mars. 
What happens? [
3.B36-40
.] 
Yettinchi ustun: “Tanqidiy fikrlashga undash” 
Pillar seven: “Encourage critical reflection” 
Va nihoyat, ijodkorlikni targʻib qilishning bir qismi sifatida, biz talabalarni oʻzlarining gʻoyalari, 
ishlashi, harakatlari va natijalarini tanqidiy baholash va aks ettirishga oʻrgatishimiz kerak. Talabalarning 
avtonomligini rivojlantirishning ajralmas qismi boʻlganligi bilan bir qatorda, ular tanqidiy fikrlash orqali 
oʻzlarining shaxsiy ijodiy ishlarining haqiqiyligi va qiymatini baholaydilar. Bu aks ettirish oʻquv siklining 
https://buxdu.uz

---