|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
“MENEJMENT” FAKULTETI
“MENEJMENT VA MARKETING” KAFEDRASI
Ro‘yhatga olindi “Мenejment”
fanidan
№ ____
“____”____ 2019 yil
Mavzu: Tadbirkorlik faoliyati rivojlanishini davlat tomonidan qo’llab quvvatlanishi.
K U R S I SH I
Himoya hay’ati a’zolari
1._________________________ Bajardi: 2-kurs M-70 guruh
2._________________________ Talabasi: H.Shaniyazov
3._________________________ Tekshirdi: F.Bazarova
Toshkent – 2019
Mavzu: Tadbirkorlik faoliyati rivojlanishini davlat tomonidan qo’llab quvvatlanishi.
Reja:
Kirish……………………………………………………………………………….3
1. Tadbirkorlik faoliyati haqida tushuncha…………………………………………6
2. Tadbirkorlik faoliyatining turlari va ularning tashkiliy, huquqiy shakllari…………………………………………………………………………...14
3. Tadbirkorlik faoliyatini boshqarishning huquqiy asoslari……………………...30
4. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining davlat tomonidan qo’llab
quvvatlanish…………………..……………………………………………...…42
Xulosa……………………………………………………………………………..46
Kirish
O’zbekistonda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning hozirgi bosqichi kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish, unga keng iqtisodiy erkinlik berish bilan tavsiflanadi.
Yurtboshimiz ta’kidlaganidek, "Biz iqtisodiyotimizni yanada erkinlashtirish, tadbirkorlarga keng yoʻl ochib berish siyosatini bundan keyin ham qatʼiy davom ettiramiz. Hal qiluvchi ahamiyatga ega bu sohani har tomonlama qoʻllab-quvvatlash, uning oldida paydo boʻladigan toʻsiqlarni butunlay olib tashlash masalasi davlat rahbari sifatida mening doimiy eʼtiborim va nazoratimda boʻladi"1
Shu jihatdan, hozirgi kunda respublikamizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga alohida e’tibor berilmoqda. Chunki, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasini rivojlantirish masalasiga davlatimiz iqtisodiy siyosatining strategik vazifasi sifatida qaralmoqda.
Bozor iqtisodiyoti subyektlarining xo‘jalik faoliyatida «tadbirkorlik» va «biznes» tushunchalari o‘zaro yaqin bo‘lib, amaliyotda ular bir-birini almashtirishlari mumkin. Rus adabiy tili lug‘atida «biznesmen» go‘yoki tadbirkor, ishchan deb bilinsa, «biznes» esa - faoliyat, foyda keltiruvchi mashg‘ulot deb tushuniladi. «Tadbirkor» va «biznesmen» kabi tushunchalar bilan ishlab chiqarish, dallolchilik, savdo, moliyaviy va innovatsiya faoliyatlari bilan shug'ullanuvchi va ma’lum miqdorda daromad olish niyatidagi inson ifodalanadi.
Vatanimiz va xorijiy davlat olimlari bozor iqtisodi jarayonini tadqiq qilar ekan, tadbirkorlik va biznesni iqtisodiy faoliyatning bir turi deb qarab, bu tushunchalar xususiy shaxslar, korxona, tashkilotlar tomonidan daromad olish maqsadida o'zming va shartnomadagi sheriklarining manfaatlarini ko‘zlab, ishlab chiqarish, tovar sotib olish va sotish yoki boshqa tovarlar, xizmatlarga yoki pulga ayirboshlash kabi erkin xo‘jalik yuritish faoliyatini bildiradi, deb hisoblaydilar.
«Tadbirkor» va «biznesmen» kabi tushunchalar ulaming iqtisodiy faoliyat sohalari ko'rilayotganda ma’nodosh deb hisoblanmaydi.
«Biznes» tushunchasl «tadbirkor»dan ancha kam ma’noga ega deb qaraladi. G‘arb davlatlarining bozor iqtisodiyoti haqidagi adabiyotlarida, biznes - jamiyatning talab va xohishlarini qondirishga qaratilgan ishlab cliiqarish tizimi, deb tushuntiriladi.
Biznes bozor iqtisodiyotining barcha ishtirokchilari orasidagi munosabatlami qamrab oladi va faqat ishbilarmonlarning emas, balki iste’molchilaming, yollangan ishchilarning, davlat tizimi xizmatchi- larining ham xatti-harakatlarini o‘z ichiga oladi. Bu holatda, biznes so‘zining sinonimlari bo‘lib, ma’lum ma’noda tijorat, savdo-sotiq kabi tushunchalar hisoblanadi. Umumiy ko‘rinishda biznes - bu kishining bozor munosabatlari tizimidagi ishchanlik faolligidir.
Tadbirkorlik faoliyati biznesning bir shakli sifatida namoyon bo‘ladi va uning turli sohalarida amalga oshiriladi. «Tadbirkorlik to‘g‘risida»gi qonunga asosan tadbirkorlik - fuqarolaming foyda yoki shaxsiy daromad olishga yo‘naltirilgan mustaqil, tashabbuskor faoliyati bo‘lib, u fuqaroning o‘z nomidan, o'zining tavakkalchiligi bilan hamda o‘zining yoki yuridik shaxsning (korxonaning) mulkiy javobgarligi asosida amalga oshiriladi. Shunday qilib, tadbirkor to‘la yoki qisman moddiy mablag‘iga yoki moliyaviy resurslarga ega bo‘lgan g‘ayratli inson bo‘lib, u ushbu resurslami o‘z ishini (biznesini) tashkil qilish uchun ishga soladi. Uning tomonidan bunyod etilgan firma (tashkilot, shirkat, korxona) davlatimizdagi taraqqiy etayotgan kichik biznesning bir qismiga aylanadi.
Mustaqillik yillarida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan izchil islohotlar samarasida iqtisodiyotimizda xususiy sektorning roli tobora ortib bormoqda.
Yurtimizda so‘nggi yillarda qabul qilinayotgan qonunchilik hujjatlari kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni faol qo‘llab-quvvatlash, oilaviy tadbirkorlikni yanada rivojlantirish, mahalliy ishlab chiqaruvchilarni har tomonlama rag‘batlantirish, eksport faoliyatini amalga oshiruvchi korxonalar hamda xorijiy investorlar uchun eng qulay shart-sharoitlarni yaratib berishga qaratilganligi bilan ahamiyatli bo‘lmoqda.2
Tadbirkorlikni shakllantirish uchun ijtimoiy, iqtisodiy , huquqiy va boshqa muayyan sharoitlar yaratilishi kerak. Iqtisodiy sharoitlarga quyidagilar kiradi: tovarga bo'lgan talab va taklif; xaridor sotib olishi uchun tovar turlarining mavjudligi; xaridor sotib olishi uchun zarur pul hajmining mavjudligi; ishchilaming maoshiga, ya’ni sotib olish imkoniyatiga ta’sir ko'rsatuvchi ishchi o'rinlari, ishchi kuchlarining ortiqchaligi yoki yetishmovchiligi.
Yurtboshimiz ta’kidlaganidek, "Biz iqtisodiyotimizni yanada erkinlashtirish, tadbirkorlarga keng yoʻl ochib berish siyosatini bundan keyin ham qatʼiy davom ettiramiz. Hal qiluvchi ahamiyatga ega bu sohani har tomonlama qoʻllab-quvvatlash, uning oldida paydo boʻladigan toʻsiqlarni butunlay olib tashlash masalasi davlat rahbari sifatida mening doimiy eʼtiborim va nazoratimda boʻladi"
Bozor munosabatlari sharoitida iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy omillaridan biri kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishdir.
O’zbekistonda amalga oshirilayotgan keng ko’lamli islohotlarning bosh maqsadi – kuchli, raqobatdosh milliy istiqlolni yaratish va shuning hisobidan aholi farovonligini muntazam oshirib borishdir. Shu sababli davlatimiz rahbari zamonaviy bozor mehanizmlari, ularning samaradorligini ta’minlash va shu asosida mamlakatimizda barqaror bozor iqtisodiyotini shakllantirishning muhim shartiga aylangan kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratmoqda.
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
