Zarba Nazaryasi Reja

Zarba Nazaryasi

Reja
I.Kirish
1. Zarba nazariyasining asosiy tushunchalari
2.Zarbali kuchning moddiy nuqtaga ta ’siri
3.Tekis parallel harakat qilayotgan qattiq jismga zarbali kuchning ta ’sirl
II. Xulosa
III. Foydanaligan adabiyotlar


Kirish
Zarba hodisasi. Zarb kuchi va zarb impulsi. Zarb kuchining moddiy nuqtaga ta'siri. Moddiy nuqta harakat miqdorining zarbada o„zgarishi haqidagi teorema. Jismning qo„zg„almas sirtga to„g„ri markaziy zarbasi: elastik va noelastik zarbalar. Zarbada tiklanish koeffitsienti. Ikki jismning to„g„ri markaziy zarbasi. Mexanik tizim kinetik momentining zarbada o„zgarishi haqida teorema. Zarb kuchlarning qo„zg„almas o„q atrofida aylanuvchi jismga ta'siri. Zarba markazi.


Zarba nazariyasining asosiy tushunchalari
Juda kichik vaqt ichida sistemaning ayrim yoki barcha nuqtalarining tezligi, binobarin. Harakat miqdori chekli kattalikka o’zgarsa, bunday hodisa zarba deyiladi. Zarba sodir bo’ladigan vaqt zarba vaqti deyiladi. Zarba vaqti sekundning mingdan bir yoki undan kichik ulushiga teng bo’ladi. Mexanik sistema nuqtalariga birdaniga bog’lanish qo’yilganda yoki sistema bog’lanishdan bir zumda bo’shatilganda zarba hodisasi sodir bo’ladi. Zarba davrida vujudga keluvchi va to’qnashuvchi jismlarga juda kichik vaqt ichida ta’sir, uta katta qiymatga erishadigan va impulsi chekli bo’lgan kuch zarbali kuch deyiladi. Zarbali kuch zarba vaqtida juda tez orta borib, maksimal qiymatga erishadi, so’ngra zarba davri oxirigacha tez sur’atda kamayadi.

formula yordamida aniqlanadigan vektor kattalik zarbali kuch impulsi deyiladi. Ba’zida zarbali kuchning ta’sirini tasavvur qilish zarba vaqtida o’zgarmasdan qoladigan va zarbali kuch impulsi ta’sirini bera oladigan

formula yordamida aniqlanadigan o’rtacha zarbali kuch F_yp kiritiladi. Texnikada zarba hodisasidan bolg’alash, shtampovka, tayanch qoziqlar qoqshida va boshqa sohalarda foydalaniladi.
Zarba nazariyasining asosiy tenglamasi Massasi m ga teng moddiy nuqtaga juda kichik t vaqt ichida zarbali kuch va zarbali bo’lmagan vaqtning funksiyasidan iborat Q kuch ta’sir etsin. Nuqtaning zarbadan oldingi tezligini v zarbadan kyoyingi tezligini u bilan belgilasak, zarba vaqti t ichida harakat miqdorining o’zgarishi haqidagi teoremaga asosan

ya’ni zarba vaqtida nuqta harakat miqdorining o’zgarishi nuqtaga ta’sir etuvchi zarbali kuch impulsiga teng. Bu tenglama zarba nazariyasining asosiy tenglamasi deyiladi. (2.4) ni Dekart koordinata o’qlariga proyeksiyalasak,

ya’ni zarba vaqtida nuqta harakat miqdorining biror qo’zg’almas o’qdagi proyeksiyasining o’zgarishi shu nuqtaga ta’sir etuvchi zarbali kuch impulsining mazkur o’qdagi proyeksiyasiga teng.