Qiymatning mehnat nazaryasi

Qiymatning mehnat nazaryasi

1. 
   Qiymatning nazaryasi. Adam Smit qiymatning mehnat nazaryasi V.Pettiga nisbatan ancha chuqur va tõlaroq ishlab chiqdi (shuni takidlab õtish kerakki keyingi Ğarb tadqiqodlarida qiymat õrniga qimmat tushunchasi kõproq qõllanilmoqda marjinalizm nazaryasida ham shunday).
   
2. 
   U tovarning bozor va tabiiy yoki xaqiqiy baxolarini farqlaydi,xaqiqiy baxoni qiymat bilan aynan bir deb tushunadi.
   

Tovarning baxolanishi.

Qiymat 2 xil boladi:

1. 
   Buyumning foydaliligi
   
2. 
   Boshqa buyumga almashish qobiliyati.
   

Qiymatning yagona manbai va oxirgi õlchovi shu tovarni ishlab chiqarish uchun sarflangan mehnat bõlib,bu mexnat sarflari jami uchun zarur õrtacha sarfga tengdur.Smit malakali va murakkab mehnatdan oddiyga õtishga malum koeffitsentlar yordamida bajarilishini uqtiradi.

Angliya va shimoliy amerikada,yani rivojlanish meyorida yoki tez suratlar bilan borgan davlatlarda ish haqi minimumdan yuqori bõladi,undan tashqari ish haqi anana,madaniy saviya,tarkib topgan istemol meyoriga xam boģliq.Ish xaqqi miqdorining õzgarishi bozor mexanizmining xarakati asosida shakllanadi ,uning õzgarishning bevosita sababi mehnat bozoridagi talab va taklifning tebranib turishi xisoblanadi.

Jamiyatning uch xolati

1. 
   Yuksalyotgan-Progress
   
2. 
   Statsioner-Turģun
   
3. 
   Tanazzul-Regress
   

Ammo boshqa xolatda u foydani boshqacha tushunadi:yer egasiga rentani tõlagandan keyin sanoat kapitalistida qoladigan daromad,pul kapitali egasi suda foizini tõlagandan sõng qoladigan daromad.Bu yerda foyda xizmatchi kapitalistning korxona daromadi sifatida amal qiladi.Smit bu xoldagi foydani korxonani boshqarish bilan boģliq bõlgan boshqa kõriniahdagi ish xaqi deb elon qilishga qarshi chiqdi .U foyda miqdori korxonani boshqarishdagi mehnatining miqdori va murakkabligiga emas,balki avans(bunak)qilingan kapitalning hajmiga boģliq ekanligini takidlaydi.

Xulosa.

Olimning davlat xizmatchilar, advokat,sudya,ruhoniy va õqituvchilarning ish xaqlari tõğrisidagi fikrlari diqqatga sazovordir.U ayniqsa oliy õquv yurtlarida ning yõqligini qattiq tanqid ostiga oladi.Uning asosiy fikri shuki ,cheklangan maosh olayotgan õqituvchi xech qachon tõla kuch bilan ishlamaydi,chunki u bundan manfaatdor emas.Lekin kam xaq tõlash qanchalik ziyon keltirsa,ortiqcha maosh ham jamiyat uchun naf keltirmaydi.