K IR IS H
«Prokuror nazorati» darsligi fan bo‘yicha 0 ‘zbekiston Respub
likasi mustaqillikka erishganidan keyin, o ‘zbek tilida tayyorlangan
dastlabki o ‘quv adabiyotlaridan bo ‘lib, Umumiy va Maxsus qism-
lardan iborat. Darslikning har ikki qismi ham Davlat ta ’lim standar-
tida belgilangan asosiy o ‘quv
materialini qamrab olgan, bilimlarni
talabalar tom onidan mustaqil o‘zlashtirib olishga, ularda ko‘nikma
va malakalami shakllantirishga, kerakli o £quv materialini mustaqil
izlash va topishga ham da amaliy faoliyatda qo‘llashni o‘rgatish va
ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirishga yo‘naltirilgan.
«Prokuror nazorati» darsligining Umumiy qismida xorijiy mam -
lakatlar prokuratura organlari faoliyatining asosiy prinsiplarini
berilishi ta ’lim oluvchilarni faol b o ‘lishga
va tanqidiy fikrlashga
undasa, darslikning Maxsus qismida xorijiy mamlakatlar prokura
tura organlari faoliyatining turli jihatlari, jum ladan, jinoiy ta ’qib,
jinoyatchilikka qarshi kurashuvchi organlar faoliyatini muvofiqlash-
tirish va nazorat qilish, sudlarda ishtirok etish, jinoyat ishlari bo'yicha
ayblovni quw atlash kabi faoliyatlarini qiyoslash ham da ilmiy-
amaliy o'rganish uchun havola qilingan.
Darslikda savollarni takrorlash uchun berilishi va kazus va
m asalalarni
yechish uchun berilishi, shuningdek, o ‘tilayotgan
darslarni chizm alar tarzida ifodalanishi talabalami faqat nazariy
m a’lumot berish bilan cheklanmasligi uchun imkoniyat yaratgan.
Darslikning Maxsus qismida amaliy ko'nikmalarini shakllantimvchi
m uam m oli savollar, loyihalar. m ashqlar va ijodiy topshiriqlar
berilgan.
Darslikda savollarning test tarzida ham berilganligi ta ’lim
oluvchiga o ‘z biSimini baholash va mustaqil ta ’lim olish uchun
imkoniyat yaratgan. Darslikda o ‘quv
materiali aniq maqsad va
vazifalarga yo‘naltirilgan.
Darslikning Maxsus qismida «Prokuror nazorati» fani
b o ‘y ic h a
prokuror nazorati hujjatlarini mazmuni va tushunchasi berilib, bu
hujjatlarning nam unalari ilova tarzida keltirilganligi, keltirilgan
nam unalarni yuksak darajadagi salohiyat nuqtayi nazaridan yanada
tnkomillashtirish mumkinligi, darslik oldiga qo‘yilgan dalillardan —
3
nmmmalarga, nam unadan—fiirnzga, farazdan—izlanishga, izla-
nishdan—amaliy qo'llasligii, nbstrakt-ilmiy bilim dan—aniq kasbiy
bilimga, bilim dan—amaliy ko'nikm aga o ‘tishni ta ’m inlanishi
lozimligi haqidagi inlahlarga toMa mos keladi.
Darslikda bardia o'quv materiallari
tushunarli va ravon tilda,
mantiqiy va tizimli tarzda bayon etilganbo‘lib, muhim m a’lumotlar
ajratib ko'rsatilgan. Darslikning Maxsus qismida milliy xususiyatlar
hisobga olinishi zarurligi haqidagi talabga binoan, 0 ‘zbekiston
Respublikasining «Prokuratura to ‘g‘risida»gi Qonuni talablaridan
kclib chiqib, amalda prokuratura organlari faoliyatini tashkil etish
haqida qiyosiy fikr-mulohazalar berilgan.
«Prokuror nazorati» fani b o ‘yicha berilgan kazuslar, masalalar,
savollar,
test savollari, topshiriqlar va vazifalar keng ko‘lamli ta ’lim
oluvchilar bajaradigan amaliy ishlarni juftlikda yoki kichik guruh-
larda tashkil etish imkoniyatini beradi. «Prokuror nazorati» fanini
chuqurroq o ‘zlashtirish ushbu fanni boshqa bir qancha yuridik
fanlar bilan uzviy bog‘liqligi tufayli zarur hisoblanadi. Ushbu darslik
boshqa yuridik fanlarni ham yaxshi o ‘zlashtirish va foydalanishga
yo‘llanma tariqasida yordam beradi.
«Prokuror nazorati» fanini o ‘qitishdan maqsad talabalarga «Pro
kuror nazorati»
fani tushunchasi, mohiyati, mazmuni va vazifasini
anglatish, prokuratura organlarining amaliy faoliyati, prokuror ishining
taktika va usullari bilan tanishtirish va boshqa yuridik qonunlami chuqur
o ‘zlashtirish, mantiqiy tafakkurga ega bo ‘lishga erishtirish, o ‘quv
kursining asosiy nazariy qoidalarini mustahkamlash, talabalar tom o-
nidan qonunchilikni qo ‘llash maqom larini egallash,
talabalam i
amaliyotda konkret hodisalarga nisbatan qonunni to ‘g£ri qo‘llashga
o‘rgatish, qonun buzilish hollarini o ‘z vaqtida aniqlash va bartaraf
etish uslublarini o ‘rganish, prokuratura faoliyatining asosiy yo‘nalishi
bo'yicha prokuror nazorati hujjatlarini o‘ziga xos xususiyatlari va ulami
qo‘llashning asoslarini ajratib olishdan iborat.
Maxsus qism quyidagi mavzularni o ‘z ichiga olgan:
• qonunlar ijrosi ustidan nazorat (Um um iy nazorat);
• fuqarolarning huquqlari ham da erkinliklarga rioya etilishi
ustidan nazorat;
• jinoyatchilikka qarshi kurashni amalga oshiradigan organlar
tom onidan qonunlarning ijro etilishi ustidan nazorat;
• ushlab turilganlam i, qamoqqa olinganlam i
saqlash joylarida,
jinoiy jazolam i va jinoyat-huquqiy ta ’siming boshqa choralarini
ijro etish chog‘ida qonunlar ijro etilishi ustidan nazorat;
4
