Toshkent davlat yuridik instituti o. M. Mad aliyev prokuror nazorati

MAXSUS
QISM

---

Birinchi bo'lim.
PROKUROR NAZORATI TARMOQLARI
l-bob.
Q O N U N L A R I J R O S I U S T ID A N N A ZO R A TN IN G
M A Z M U N I, P R E D M E T I. P R O K U R O R VAKOLATLARI
1.1. Qonunlar ijrosi ustidan nazoratning mazmuni,
predmeti va vazifalari
Vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, fuqarolaming o‘zini o ‘zi 
boshqarish organlari, jam oat birlashmalari, korxonalar, muassa- 
salar, tashkilotlar ham da vazirliklar, davlat qo'm italari va idora- 
larining harbiy qismlari, harbiy tuzilmalari, hokimlar va boshqa m an- 
sabdor shaxslar tom onidan qonunlarning ijro etilishi, shuningdek, 
ular tom onidan qabul qilinayotgan hujjatlarning 0 ‘zbekiston Res­
publikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga muvofiqligini nazorat qilish 
prokuratura organlarining faoliyatidagi asosiy yo‘nalishlardan biri 
b o ‘lib hisoblanadi. Ushbu soha nazariya va amaliyotda «umumiy 
nazorat» nomiga ega.
0 ‘zbekiston Respublikasining «Prokuratura to ‘g‘risida»gi Qonuni 
yangi tahriri qabul qilingunga qadar, «Umumiy nazorat» deb yuritib 
kelingan, hozirda «Qonunlar ijrosi ustidan nazorat» yo‘nalishi katta 
va keng qamrovli yo‘nalishdir.
Ushbu prokurorlik nazorati sohasida Bosh prokuror va unga 
bo ‘ysunuvchi prokurorlar tom onidan amalga oshiriladigan qonun­
larning aniq va bir xilda bajarilishi ustidan nazoratning mohiyati 
va maqsadlari nisbatan yaqqol ifodalanadi.
Umumiy nazoratning mohiyati va maqsadini, eng aw alo, davlat 
boshqaruvi organlari sohasida qonunlarning aniq, bir xilda ijro 
etilishi ustidan prokuratura organlarining nazorati tashkil etadi. 
Bu sohada ko‘pincha mahalliychilik, qonun buzilishlarni bartaraf 
etishda prokuratura organlariga qarshilik ko‘rsatish, ulaming faoliya- 
tiga aralashishga yo‘l qo ‘yiladi. Davlat boshqaruvning aynan shu 
sohasida qonunlam i haqiqatan aniq va bir xilda tushunish bilan 
birga, ijro etilishini ta ’minlashi kerak. Q onun chiqam vchining 
ko‘rsatmalari hayotga q at’iylik bilan tatbiq qilinishi va bunda hech 
qanday mahalliy, idoraviy ta ’sirlarga yo‘l q o ‘yilmasligi zarur.
12

---

Prokuratura organlari davlat boshqaruvi sohasida qonunlar ijrosi 
ustidan nazoratini amalga oshira borib, jamiyat va davlat oldida 
turgan fuqarolar ehtiyojlarini qondirish, ularning moddiy ta ’mino- 
tini yaxshilash, fuqarolaming huquqlari va qonuniy manfaatlarini 
ta ’m inlash kabi vazifalarning bajarilishiga sharoit yaratadilar. 
Boshqacha qilib aytganda, prokuror um umiy nazorat sohasida o ‘z 
vakolatlarini amalga oshira borib, boshqa organ va tashkilotlar bilan 
birgalikda siyosiy, davlat, iqtisodiy, ijtimoiy, milliy va madaniy 
qurilish masalalarini hal qiladi.
Umumiy nazorat butun davlat hududida qonunlarning bir xil 
va aniq bajarilishini ta ’minlash, qonuniylikning bir xil tushunilishini 
ta ’minlash bilan birga, jinoiy hodisalar va boshqa huquqbuzar- 
liklarning oldini olish vazifalarini ham bajaradi.
Umumiy m a’noda