O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM
VAZIRLIGI
IQTISODIYOT FAKULTETI
“Raqamli iqtisodiyot va axborot texnologiyalari”
kafedrasi
Iqtisodiyot nazariyasi fanidan 5234100 – Raqamli Iqtisodiyot
ta’lim yo`nalishi
Mavzu:
Pul haqidagi turli xil nazariyalar va hozirgi zamon pulining
tabiati
Bajardi: 107 - guruh talabasi
Amonov Muhammad-Mizrob
Tekshirdi(Rahbar):
Dotsent, Xaitov T
Samarqand - 2020
Topshirdi
___/___/_____
Himoya qildi
___/___/_____
Baho
1,2,3,4,5
Imzo
___________
2
Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Iqtisodiyot fakulteti 5234100 – Raqamli
Iqtisodiyot ta’lim yo`nalishi ta’lim yo`nalishi 1-bosqich talabasi
Amonov Muhammad-Mizrobning “Pul haqidagi turli xil nazariyalar va hozirgi
zamon pulining tabiati” mavzusida bajargan kurs ishiga
TAQRIZ
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Rahbar: _______________________ ___________________________
3
Mundarija
1. Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari
2. Pulning nazariyalari va uning yaratilish jarayonlari
3. Hozirgi zamon pullari va O’zbekistonda pul tizimi
4
Kirish
Hozirgi dunyoni pullarsiz
tasavvur qilish qiyin. Pul uzoq
zamonlardan beri odamlarga
malum. Pulning kelib chiqishi
turli nazariyotchilar tomonidan
tovar ayirboshlash jarayonining
rivojlanishi bilan bog‘liq holda
tushuntiriladi. Pulning vujudga
kelishi va mohiyatining turli ilmiy konsepsiyalari mavjud bo’lib, ular orasida
ratsionalistik va evolyusion konsepsiyalar muhim o’rin tutadi. Ratsionalistik
konsepsiya pulning kelib chiqishini kishilar o’rtasidagi bitim, kelishuv natijasi
sifatida izohlaydi. Pul kelib chiqishining evolyusion konsepsiyasiga esa ular ijtimoiy
mehnat taqsimoti, tovar ishlab chiqarish va ayirbosh- lashning rivojlanishi natijasida
vujudga kelgan. Hozirda nafaqat bizning yurtimiza, balki dunyoda qog’oz pullar
ishlatilishi juda ham maqbul variant hisoblanadi. Dunyoda eng ko’p tarqalgan va
mashhurlikka erishishga ulgurgan AQSH dollari ko’pgina mamlakatlarni boshqaradi.
Bunga sabab ko’pchilik aholini ishonhchini qozonganligidir. Pullar nafaqat ma’lum
mamlakataro aylanishligi, balki dunyo bo’ylab aylanishi hammamizga ma’lum.
Pullarning ham o’ziga yarasha tabiat mavjuddir. Infilatsiya atamasining tug’ilishiga
ham aynan pullar sababchidir. Bizning davlatimizda ham hozircha qo’goz pullar
hukmronlik qilib kelmoqda.
O’zbekiston mustaqillikni qo’lga kiritganidan buyon 29
yil mobaynida mamlakatimiz o’z taraqqiyotida ulkan yutuqlarga erishdi. Ro’y
berayotgan o’zgarishlar, amalga oshirilayotgan islohotlar, erishilayotgan yutuqlar
yurtimiz iqtisodiy qudratining muttasil oshayotgani, xalqimiz turmush
farovonligining yanada yuksalib borayotganida ham o’z ifodasini topmoqda.
Iqtisodiy islohotlarning o’zbek modeli berayotgan yuksak samaralar jahonda keng
5
e’tirof etildi. Respublikamiz hukumati o’sha davrdayoq mamlakat iqtisodiyotini
jahon iqtisodiy hamjamiyatiga integratsiyalashuvini ta’minlashni o’z
oldiga muhim
vazifalardan biri sifatida qo’ydi. Bunda asosiy e’tibor murakkab iqtisodiy vaziyat
yuzaga kelgan bir sharoitda aholini ijtimoiy muhofaza qilishni ko’zda tutgan holda
iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirishga qaratildi. Bu xarakatlar
birinchi navbatda iqtisodiyotning ichki imkoniyatlari va dunyo bozori
kon’yunkturasini hisobga olib, mamlakatimizning jahon mehnat taqsimotida o’ziga
xos mavqeni egallashiga yo’naltirildi.
Yurtboshimiz tashabbuslari bilan 2020 – yilni
“Ilm ma’rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish” yili deb e’lon qilishligi ham
aynan pul, valyutaga to’g’ridan to’g’ri bog’liqdir. Ya’ni raqamlshtirish : qog’oz
pullarni asta sekin kamaytirish va elektoron pullarga o’tish.
