Qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biotexnologiya kafedrasi

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

 

QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI 

 

TABIIY FANLAR FAKULTETI 

BIOTEXNOLOGIYA KAFEDRASI 

 

 

 

5140100 – Biologiya ta’lim yo’nalishi 3 – kurs 32 – guruh talabasi 

HUSANOVA DILFUZANING 

 

 

 

ORGANIZMDA ISSIQLIK ALMASHINUVI VA 

UNING BOSHQARILISHI 

 

mavzusida yozgan 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bajardi:                                      Husanova D. 

Qabul qildi:                                G.Bo’ronova 

 

 

 

 

QARSHI – 2015 yil

---

REJA: 

 

KIRISH 

 

1.

 

ORGANIZIMDA ENERGIYA SARFINI O‘LCHASH 

1.1.

 

BEVOSITA KALORIMETRIYA 

1.2.

 

BILVOSITA KALORIMETIRIYA 

2.

 

UMUMIY VA ASOSIY ALMASHUNUV 

3.

 

JISMONIY 

YUKLAMA 

VAQTIDA 

ENERGIYA 

ALMASHINUVI 

4.

 

ISSIQLIKNING MUHITGA BERILISHI 

XULOSA 

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 

---

KIRISH

 

1. Organizimda energiya sarfini o‘lchash. 

 

Organizm  tinch  turganida  oziq  moddalar  bilan  qabul  qilingan  energiya 

osonlik  bilan  issiqlik  energiyasiga  aylanadi.  Shuning  uchun  ham  bu  issiqlik 

miqdori sarflangan jamiki energiyaga nisbatan ekvivalnt hisoblanadi. 

Boshqacha aytganda tanadan ajraladigan issiqlik miqdorini o„lchab energiya 

sarflanishi haqida xulosa qilish mumkin. Bu energiya asosan ikki xil usulda, ya‟ni 

bevosita va bilvosita kalorimetriya yo„li bilan o„lchanadi. 

 

1.1.

 

Bevosita kalorimetriya. 

Bevosita  kalorimetriya  shu  bilan  xarakterlanadiki,  bu  vaqtda  tanadan 

ajraladigan  issiqlik  maxsus  kameralardagi  suv  haroratini  o„zgartirishi  (oshirishi) 

bilan o„lchanadi. Odam yoki hayvon har tomonlama izolyatsiya qilingan kameraga 

joylashtirilib  unga  kiradigan  va  butun  kamera  devorini  aylanib,  chiqib  ketadigan 

suv haroratining farqi hisoblanadi va tanada ajraladigan isssiqlika qarab  energiya 

sarfi  haqida  xulosa  chiqariladi.  Bu  usul  eng  aniq  ma‟lumotlar  olish  imkoniyatini 

bersada lekin u amalda juda kam qo„llaniladi. Chunki bunday kameralar juda katta 

hajmda  bo„lib  noqulay,  ulardan  turli  ish  jarayonlarida  foydalanish  imkoniyati 

nihoyatda oz.