Mavzu 14: ilmiy kadrlarni idroki va zehni reja

MAVZU 14: ILMIY KADRLARNI IDROKI VA ZEHNI


Reja
1. Tadqiqotchi mutaxassislarga bo`lgan kasbiy talablar.
2. Zehn va idrok belgilari.
3. Zehn-idrokni tashkil etish tamoyillari.


Tayanch so`zlar
Zehn, idrok, ishtiyoq, optimizm, qoniqmaslik, iste`dod, jamoaviy zehn, fanatik, diagnost, metodolog, jamoaviy idrok, ilmiy matab, individualist.

1. Tadqiqotchi mutaxassislarga bo`lgan kasbiy talablar.


Olimlarga bo`lgan kasbiy talablar. Ilmiy xodim savodli bo`lishi, g’oyaviy e`tiqodga ega va o`z g’oyalariga sodiq bo`lishi kerak. Olimning hurmati, obro`- e`tibori uning mehnati, bilimdonligi, malakasining natijasi va zehn-idroki bilan aniqlanadi. Olimda jamoaviy faoliyat jarayonida quyidagilarni bajarish bo`yicha qobiliyat bo`lishi kerak:

1. Hozirgi vaqtda tadqiqot metodlari qisman yoki to`liq holda noma`lum bo`lgan ijodiy vazifalar bilan shugʻullanishi, amaliyotda yuzaga kelgan vazifalarni ma`lum bo`lmagan metodlar yordamida echa olishi yoki yangi metodlarni yarata olishi.

2. Ixtiyoriy vazifalarni ijodiy ravishda yecha olishi, ya`ni kreativlik xususiyatiga ega bo`lishi.

3. Bir turdagi vazifalardan ikkinchisiga o`tishda xuddi o`zining sohasidagi kabi qo`shni sohalarda ham tushunish hosil qilishi, o`z sohasiga yaqin bo`lmagan vazifalarni ham yecha olishi.

4. Tadqiqot obyektining kelajakdagi xolatini va alohidagi metod va bilimlarni qo`llana olish darajasini bashorat qilishi.

5. Eskirgan bilimlardan voz kechib, ular orasidan o`z bahosini yo`qotmaganlaridan foydalanish.

6. Avtoritetlar oldida bosh egishni doimo saqlamagan holda erkin fikrlay olishi.

7. Ongidagi eng kutilmagan g’oyalarni o`z muammosi evaziga sindirish, ishga daxli bo`lmagan qiymati yo`q deb o`ylab yurilgan, aslida esa muvaffaqqiyatni ta`minlovchi ma`lumotlarni nazardan qochirmaslik.
8. Ilmiy ishda o`z o`rnini to`g’ri topib olish uchun idrok va zehn mezoni bo`yicha o`z -o`zini tahlil qilish o`z fazilatlari va kamchiliklarini bilish, aqliy mehnat strukturasi va xususiyatlarini tushunish.