Hol, uning turlari va ifodalanishi

HOL, UNING TURLARI VA TILSHUNOSLIK TADQIQI
Reja:
Kirish
Asosiy qism
1. Ravish holi
2. Payt holi
3. O‘rin holi
4. Sabab holi
5. Maqsad holi
6. Miqdor-daraja holi
7. Shart holi
8. To‘siqsizlik holi
9. Gap bo‘laklarining joylashish tartibi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar  
Kirish
Ma’lumki, mustaqillik sharofati bilan ta’lim – tarbiya, ilm-fan va milliy madaniyatimizning har bir sohasida sezilarli darajada ijobiy o‘zgarishlar yuz bermoqda. Jumladan, bu davr mobaynida ona tilimizning hayotimizdagi o‘rni va roli yanada ortdi, tilning qo‘llanilish darajasi amalda nihoyatda kengaydi. Buning isboti sifatida o‘zbek tilshunosligida amalga oshirilayotgan ilmiy tadqiqotlarni, yangi-yangi lug‘atlarning chop etilayotganligini e’tirof etish mumkin. O‘z navbatida muhtaram prezidentimiz Islom Adbug‘aniyevich Karimov ham ma’naviyatimiz ko‘zgusi bo‘lgan ona tilimizning yanada yuksak darajada taraqqiy etishini ta’minlashda til ilmi tadqiqotchilari oldida bir qator mas’uliyatli vazifalar turganligini o‘zining “Yuksak ma’naviyat- yengilmas kuch” nomli risolasida ta’kidlab o‘tadi: “Ajdodlarimizdan avlodlarga o‘tib kelayotgan bebaho boylikning vorislari sifatida ona tilimizni asrab – avaylashimiz, uni boyitish, nufuzini yanada oshirish ustida doimiy ishlashimiz zarurligi, ona tilimizni har tomonlama mukammal o‘rganishimiz, tilimizning beqiyos imkoniyatlarini kashf etishga tinimsiz intilishimiz lozimligi, chunki “O‘zbek tilini ilmiy asosda har tomonlama rivojlantirish milliy o‘zlikni, Vatan tuyg‘usini anglashdek ezgu maqsadlarga xizmat qilishi shubhasiz”.¹(Каримов) Ta’kidlash lozimki, o‘zbek tilshunosligi fani ham boshqa sohalarda bo‘lgani kabi ulkan yutuqlarni qo‘lga kiritdi. Buni tilning barcha sathlari yuzasidan olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlar, izlanishlar ham ko‘rsatib turibdi. Bunga “Sintaktik sath” deb ataluvchi tilshunoslik yo‘nalishining tez sur’atda rivojlanib borayotganligini misol qilishimiz mumkin. Bu borada yetuk tilshunos olimlardan professor A.Nurmonov, N.Mahmudov, A.G‘ulomov, A.Hojiyev, Yo.Tojiyev, M.Asqarova, G‘.Abdurahmonov, J.Omonturdiyev kabi olimlarning xizmatlarini alohida ta’kidlab o‘tish lozim. Shuningdek, jahon va rus tilshunosligida N.D. Arutyunova, V.G.Gak, V.M.Solnsev, F.Sossyur, A.Peshkovskiy, E.Benvenist, G.A.Zolotova, T.P.Lomtev, V.S.Xrakovskiy, V.V.Vinogradov kabi olimlarni ham esga olib o‘tish lozim.