3-mavzu: Qishloq xo‘jaligi korxonalari va xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar o‘rtasidagi aloqalarning huquqiy va iqtisodiy sharoitlari

3-MAVZU:

Qishloq xo‘jaligi korxonalari va xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar o‘rtasidagi aloqalarning huquqiy va iqtisodiy sharoitlari

REJA:

1. Qishloq xo'jaligi korxonalari faoliyatini tahlil qilish 2. Korxonalarda mehnatni tashkil etish va boshqarish

3. Bozor munosabatlari sharoitida korxonalarning huquqiy va iqtisodiy imkoniyatlari

g

• g

• Qishloq xo'jaligi korxonalari faoliyatini tahlil qilish

Qishloq xo‘jaligini o‘rganishda u asoslangan metodga ko‘ra solishtirish, tekshirish, ma’lumotlarni qayta ishlash va hokazolarning maxsus usullari qo‘llaniladi. Korxonalarning moliyaviy natijalarini har tomonlama o'rganish jarayonida qo'llaniladigan asosiy vazifalar: taqqoslash, statistik guruhlash, o'rtacha va nisbiy ko'rsatkichlar, zanjirli usullar, matematik usullar.
Qishloq xo‘jaligi faoliyatini yuqorida qayd etilgan usullar yordamida o‘rganish qishloq xo‘jaligida foydalanilmayotgan imkoniyatlarni aniqlash, ularni rivojlantirishni joriy etish, tadbirkorlik faoliyati samaradorligini oshirish imkonini beradi. Eng ko'p qo'llaniladigan usullardan biri bu taqqoslashdir. Bu usulda bir qancha iqtisodiy ko'rsatkichlar qo'llaniladi. Shu jumladan:
• hisobot ko'rsatkichlari rejada ko'rsatilgan ma'lumotlar bilan taqqoslanadi;
• hisobot yilida erishilgan natijalar o'tgan yil ma'lumotlari bilan taqqoslanadi;
• bir necha yillar davomida ishlab chiqarish yo'nalishidagi o'zgarishlar dinamikasi aniqlanadi;
• Qishloq xo‘jaligi bo‘linmalarini rivojlantirish natijalari tuman, viloyat va respublika miqyosida erishilgan natijalar, fermer va fermer xo‘jaliklari mehnati natijalari bilan qiyoslanadi. Shu tarzda ishlab chiqarish imkoniyatlarini aniqlash va ularni amalga oshirish chora-tadbirlarini belgilash mumkin.
Taqqoslash usuli yordamida qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishidagi o'zaro bog'liqlikning ko'plab ko'rsatkichlari taqqoslanadi. Xususan, qishloq xo‘jaligi yerlarining har gektaridan qancha daromad olinganligi, 100 gektar yerdan chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarish, mehnat unumdorligi, mahsulot tannarxi, sotish, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining o‘sishi, aholi daromadlari, xonadonlar daromadlari, aholi daromadlari, daromadlari, daromadlari, daromadlari, daromadlari, 100 gektar yerdan qancha daromad olinganligi uy xo’jaliklari daromadlari, uy xo’jaliklari daromadlari, uy xo’jaliklari daromadlari, uy xo’jaliklari daromadlari, uy xo’jaliklari daromadlari balansi, iqtisodiyotning rivojlanishi va boshqa ko’rsatkichlarni solishtirish mumkin.
Har bir taqqoslash o'ziga xos bo'lib, korxonalar faoliyatini yaxshilash uchun hal qilinishi kerak bo'lgan muammolarni aniqlash imkonini beradi.