3- mavzu: Traktor va avtomobillarni yurish qismi, boshqarish mexanizmlari va ish jihozlari Reja

---

3- Mavzu: Traktor va avtomobillarni yurish qismi, boshqarish 
mexanizmlari va ish jihozlari 
Reja: 
1. Traktorlar yurish qismini vazifasi, turlari, tuzilishi va ishlash jarayoni; 
2. Yurish qismining tuproqqa ta’siri va uni kamaytirish yo’llari.
3. Ish uskunalarining vazifasi va asosiy qismlari. Gidravlik o’rnatish sistemasi. 
Tirkash moslamalari
Tayanch iboralar: ye
takChi va boshqaruv g’ildiraklar, o’rmalovChi zanjirli 
traktor, agrotexnika masofasi, traktor koleyasi, tuproq ziChlanishi, ziChlanish 
turlari, ziChlanishni kamaytirish usullari 
3.1.Traktorlar yurish qismini vazifasi, turlari, tuzilishi va ishlash 
jarayoni 
Traktor yurish qismi o’zining og’irligini va ortilgan yuk, ya’ni o’rnatilgan 
mashina yoki qurolning og’irliklarini yerga uzatadi hamda uning ilgarilanma 
harakatini ta’minlaydi. 
Qishloq xo’jaligida qo’llaniladigan traktorlarning yurish qismi asosan 
g’ildirakli va zanjirli (lentali) turlarga bo’linadi.
G’ildirakli traktorlarda
uning kuch uzatish mexanizmlari orqali dvigateldan 
harakatga keltiriladigan g’ildiraklari ye
takChi g’ildiraklar
, boshqarish mexanizmi 
orqali harakat yo’nalishi o’zgartiriladigan g’ildiraklar esa, 
boshqariluvChi 
g’ildiraklar
deyiladi.G’ildirakli traktorlarning yurish qismi g’ildiraklardan (4,1-
rasm) iborat bo’lib, u gupChaq 6, disk 5 va to’g’in 3 dan iborat. GubChak 6 shpilka 
va gaykalar bilan yarim o’qqa 7 mahkamlanadi. 
3.1-rasm. 
G’ildirakli 
traktorning yetakChi g’ildiragi: 
1- pokrishka; 2- kamera;
3- to’g’in; 4-ventil; 5- disk; 
 6-gubChak; 
7- yarim o’q 
To’g’in 3 ga pnevmatik shina o’rnatilib, u pokrishka 1, kamera 2, ventil 4 
to’g’in lentasidan iborat. G’ildirak to’g’ini traktorlarda botiq (Chuqur) ko’rinishda 
bo’ladi. Traktorlar uch g’ildirakli yoki to’rt g’ildirakli bo’lishi mumkin. Uch 
g’ildirakli traktorlar kalta burila oladi, bu esa qayrilish uchun ensizroq joy 
qoldirishga imkon beradi, to’rt g’ildirakli traktorning burilish radiusi katta bo’ladi. 

---

Traktorning oldingi va ketingi g’ildiraklari yetakChi bo’lsa, uning yer bilan 
tishlashishi yaxshilanadi va yumshoq yerda kamroq sirpanadi.
Traktor old yoki orqa ko’prigining yerdan balandligi traktorning agrotexnika 
tirqishi (