Зюскинд янги аор двлоди — — цгошкёнт

тутиш учун салонларга ҳам таклиф қилишди.
Унинг ўғирлаб кетган қароқчилар, сават ва нар-
вон ҳақидаги тарихни қайта-қайта такрорлаши-
га тўғри келарди. Ва ҳар сафар уни янада ёрқин-
роқ бўёқларда чизар ва янги тафсилотлар ўйлаб
топарди. Шундай қилиб, қайта сўзлаша билиш
машқини олди - тўғри, жуда яхши эмас, чунки
бир умр унинг тили яхши келишмасди, - муҳи-
ми шу эдики, у ёлғон сўзлаш одатини эгаллади.
Моҳиятан, тушундики, одамларга нимани бўлма-
син, сўзлаб бериши мумкин. Бир марта ишонч
ҳосил қилди -- унга ўз ҳиди билан олинган би-
ринчи нафасдаёқ ишонч билан кириб келдилар
- кейин унга ишондилар. Кейинчалик у бир қа-
дар дунёвий муносабатларда илгари ҳеч қачон
эга бўлмаган ишончга эга бўлди. Бу ҳатто жисмо-
нан ҳам намоён бўлиб турарди. Унинг худди бўйи

---

196
Патрик Зюскинд
ўсиб қолгандек эди. Букири йўқолиб қолгандек
эди. Деярли қаддини расо тутарди. Унга муро-
жаат қилганларида ортиқ таъзимга эгилмас, би-
роқ унга қаратилган нигоҳларга дош бериш учун
туриб қоларди. Албатта, бу вақт ичида у на дунё
одами бўлиб қолди, на салонларнинг доимий ми-
жозига айланди, на жамиятларнинг эркин аъзоси
бўлиб қолди. Лекин ундан бесўнақайлик, бадқо-
воқлик кетиб, ўрнини табиий камтарлик ёки ҳар
ҳолда баъзи бир жаноблар ва баъзи бир хоним-
ларда қаттиқ таассурот қолдирган (ўша даврда
дунёвий давраларда заифликни «табиийлик» ва
қўпол уятсизликка ўхшаш нимадир деб ҳис қи-
лардилар) одатлар эгаллади.
Мартнинг бошвда ўз нарсаларини йиғиштирди
ва яширинча, эрта тонгда кетиш олдидан эскифу-