Зомин шахрида курулиши режалаштирилган йиллик ишлаб чикариш куввати 30000 дона бўлган қурулиш ғиштини ярим қуруқ усулида ишлаб чиқариш корхонасини лойиҳалаш

Бир қаватли бинолар каркаси.
Бир қаватли бинолар каркас типида лойиҳаланади. Бир қаватли саноат биноларининг темир бетондан қилинган каркаслари 50 – 60 % темирни тежаб қолади. Темир бетон каркас кўндаланг рамадан иборат (пойдевор, устун, тўсин ёки ферма) бўлади. Оралиқлар сафига қараб, улар бир ва кўп оралиқли, таянч устунларини жойлашиши бўйича /6х12; 6х18; 12х24/ ячейкалик,/18х18; 24х24 ва ҳ.к./ заллик (оралиқларда фазовий ва винтовий тузилмалар қўлланилади) бўлади. (Расм 3)
Кўтариш – ташиш жиҳозларини қўлланишига қараб, бинолар кранли ёки крансизга бўлинади.
Пойдевор ва пойдевор тўсинлари. Каркас устунлари асосан стакан шаклидаги пойдеворларга, деворлар эса пойдевор тўсинларига ўрнатилади.
Тайёрланишга қараб пойдеворлар йиғма ва қуйма бўлади
Тушаётган юкларга, устун кесимига ва пойдевор (подошваси) товон қандай чуқурликда ўрнатилишига қараб пойдевор қуйидаги ўлчамларда олинади:
- баландлиги 1,5 ва 1,8 дан 4,8 м гача (0,6 м ўсиб боради),

Расм 3. Бир қаватли каркасли саноат бинолари асосий элементлари
а – фонарсиз бинонинг умумий кўриниши, б – шуни ўзи, фонарли; 1 – устун таги пойдевори, 2 – каркас устунлари, 3 – ригел (тўсин ёки ферма), 4 – кран таги тўсини, 5 – пойдевор тўсини, 6 – том ёпмасининг юк кўтарувчи тузилмаси – плита, 7 – стропила ости фермаси, 8 – устунлар орасидаги вертикал боғловчи, 9 – том ёпмаси орасидаги вертикал боғловчи, 10 – ташқи девор, 11 – дераза тавақалари, 12 – том ёпмаси ўровчи тузилмалари (пардан, иссиқдан сақловчи қатламлари ва том), 13 – ички оқова сув кетиш қувури, 14- юқоридан ёруғлик тушиш фонари

- товон ўлчами режада 1,5х1,5 дан 6,6х7,2 м модул 0,3 м ўсиб боради

- устун таги (подколонник) режада ўлчами 0,9х0,9 дан 1,2х2,7 м гача модул 0,2 м ўсиб боради.
- зина (ступен) баландлиги 0,3 ва 0,45 м,
- стакан чуқурлиги 800, 900, 950 ва 1250 мм қабул қилинади.
Саноат биноларида асосан йиғма, қуйма, қозиқсимон (свайлик), қабариқли /ребристий/, ғовак /пустотелий/ пойдеворлар ишлатилади (Расм 4).

Расм 4.Саноат бинолари пойдеворлари турлари

а – йиғма таркибли, б – қозиқсимон (свайли), в – йиғма ғоваксимон, г – устун таги тўнкасимон; 1 – ростверк, 2 - қозиқ
Устун ўлчамлари типини камайтириш мақсадида, пойдевор қандай чуруқликда ўрнатилишига қарамасдан пойдевор тепаси 0,15 м белгида олинади.
Каркас биноларининг деворлари пойдеворлар орасига ўрнатилган пойдевор тўсинларига ўрнатилади. Пойдевор ва пойдевор тўсинларини ўрнатиш 5- расмда берилган.
Дарвозалар бор жойларга пойдевор тўсин қўйилмайди.
Устун таги (подколонник) энига, қўйилишига ва таянишига қараб пойдевор тўсинлари қуйидагича бўлади:
а) устун қадами 6 м да тўсин узунлиги 5950, 5050, 4750, 4450, ва 4300 мм бўлади.