Ziyamuhamedova

Ekstrfaol distillatsiya

Ekstrafaol distillatsiyaning tub mohiyati quyidagicha bo‘ladi. Ekstrfaol distillatsiya uchinchi komponent – fenol ishtirokida olib boriladi. Аromatik uglevodorodlar bilan birga fenol kolonna kubida aromatikaning uchuvchanligi pasayishi hisobiga qoladi.
Fenoldan aromatika haydash orqali ajratib olinadi, fenol esa jara- yonga qaytariladi.
5-chizma ekstrfaol distillatsiyaning soddalashtirilgan sxemasi keltirilgan:

5–chizma. Ekstrfaol distillatsiya soddalashtirilgan sxemasi: 1–ekstrfaol haydash kolonnasi; 2–aromatik uglevodorodlarni ajratib olish kolonnasi.
Uglevodorodlar aralashmasi (I) 1–kolonnaga keladi, u yerga sof, yangi va jarayonga qaytarilgan fenol (VI) kiritiladi. 1–kolonna yuqorisidan noaromatik uglevodorodlar (II) chiqadi, pastidan esa aromatika+fenol (III) chiqib, 2–kolonnaga aromatik uglevodorodlar
(IV) ni ajratib olish uchun beriladi: 2–kolonna tubidan ajralib chiqa- yotgan fenol (VI) sof, yangi fenol (V) bilan qo‘shilib 1–kolonnaga boradi.

4. Ksilollarni ajratib olish

Ksilollarni ajratib olish ma’lum qiyinchiliklarga ega, chunki frak- sion tarkibga kirgan uglevodorodlar o‘z fizik xossalariga ko‘ra juda yaqin.
Quyidagi jadvalda ksilol fraksiyasi tarkibiga kirgan uglevodorod- larning qaynash va muzlash haroratlari (ºCda) keltirilgan:
7-jadval

Komponentlar	Qaynash harorati, ºC	Muzlash harorati, ºC
О–Ksilol M–Ksilol p–Ksilol Etilbenzol	144,4 139,1 138,2 136,2	–25,23 –47,97 +13,23 –95,09

xi

5.