Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

“Яна бошқа бир бандага Аллоҳ бойлик ҳам, илм ҳам бермайди. Шунга қарамай у: “Агар менда 
ҳам бойлик бўлганида фалончининг амалини қилардим”, дейди. У ниятига яраша олади. 
Иккисининг гуноҳи бир хил”.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

69 
Бундай кимса бойликдан ҳам, илмдан ҳам бенасиб, камбағал, саводсиз-жоҳилдир. У илмга интилиш 
ѐки ҳалол йўл билан касб-кор қилиб, аҳволини ўнглаш ўрнига молини дуч келган жойга сочаѐтган, кунини 
турли базмлар билан беҳуда совураѐтган одамга “ҳавас” қилиб: “Эҳ, қани энди менда ҳам пул бўлганида, 
фалончига ўхшаб ҳаѐтимни маишат билан ўтказардим!” дейди. 
Бу кимсанинг илми йўқ бўлгани учун гуноҳ иш қилиб юрган одамга ҳаваси келяпти, пули, имкони 
бўлмаганидан ўша ишларни қилолмаяпти. Агар иложини топса, албатта, қиларди. Шунинг учун унга худди 
аввалги банда гуноҳича гуноҳ ѐзилади. Ҳам илмсизлик, ҳам моддий қашшоқлик, ҳам гуноҳ қилмай туриб 
бўйнига оғир гуноҳларни ортмоқлаб олиш мусибатдан бошқа нарса эмас. Бундай банда дунѐю охиратда 
мартабаси энг паст кишилардан бўлади. 
Афсуски, орамизда бу тоифадагилар ҳам етарлича топилади. Илмга ҳаракат қилиш, ҳалол йўл билан 
бойликка интилиш йўқ, фақат кимларнингдир енгил-елпи ҳаѐтига, айш-ишратига ҳавас-ла қараш бор. Хўп, 
нима қилиш керак? Аввало, Динимиз кўрсатмаларини пухта ўрганишимиз, бирон касбнинг этагидан 
тутишимиз керак. Қолаверса, ҳалол йўл билан бойлик орттириб, уни савобли ишларга, Ислом дини равнақи 
йўлида сарфласак, бойлик бизнинг фойдамизга ишлайди. 
МАСАЛАНИНГ ИККИНЧИ ТОМОНИ 
Юқорида ҳақи адо қилинадиган бойлик фазилати ҳақида суҳбатлашдик. Аммо, банда қалби 
бойликка боғланиб қолса, мол-дунѐ деб ибодатдан чалғиса, охиратни унутса, оқибати ѐмон бўлади. Қуйида 
шу ҳақида келган ояти карималар, ҳадиси шарифлар билан танишамиз. Зеро, Ислом динининг бойликка 
муносабатини билишда масаланинг бу томонини ҳам кўриб чиқиш керак. 
Аллоҳ таоло айтади: 
"-------------------------------- Арабий матн----------------------------------"