Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

“Мен сизларга бир ҳадис айтаман, уни ѐдлаб олинглар”. 
Бу гап юқорида айтилган эди. Жуда муҳим бўлганидан яна такрорланмоқда. 
“Дунѐ тўрт нафарникидир”. 
Яъни, огоҳ бўлинглар, дунѐ ишларини тасарруф қилишда бандалар тўрт тоифага бўлинади. Сиз 
уларнинг ҳолидан хабардор бўлинг! 
“Бир бандага Аллоҳ бойлик ва илм беради. У Раббига тақво қилади, силаи раҳм қилади, унда 
Аллоҳ ҳақини билади. Бу энг афзал даражадир”. 
Бир кишига Аллоҳ ҳалол бойлик ато қилади, манфаатли шаръий илм беради. У бойлиги, илми билан 
Аллоҳга тақво қилади, садақа беради, қариндош-уруғчилик ришталарини боғлайди, илми билан мўминларга 
манфаат етказади: илм ўргатади, одамларни яхшиликка буюради, ѐмонликдан қайтаради. Мана шу ҳолат – 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

68 
илм билан бойлик бир кишида жамланиб, иккиси ҳақини адо этиш энг афзал даражадир. Ким шундай қилса, 
дунѐда ҳам, охиратда ҳам Аллоҳ таолонинг энг суюкли бандалари сафидан жой олади. 
Бу ҳадисда “Ислом бойликни қоралайди, мол-дунѐ тўплашга қарши”, дейдиганларга раддия бор. 
Исломда айнан бойликнинг ўзи эмас, унга кўнгил қўйиш, ҳирс, тама, бахиллик, кибру ҳавога берилиш 
қораланган. Юқорида айтилганидек, ким бойликка эга бўлатуриб илмга ҳам (хоҳ шаръий, хоҳ бошқа соҳага 
оид илмлар бўлсин) эга бўлиб, бойлигини, илмини фойдали жойларга сарфласа, исрофдан сақланса, бундай 
бойликнинг ҳеч қандай зарари йўқ, балки фойдаси бор. 
Афсуски, кўп мўмин-мусулмонлар шу маънода айтилган ҳадиси шарифлардан бехабарлиги туфайли 
бойликка салбий муносабатда бўлади. Уларнинг аксари мол-дунѐни фитнага соладиган нарса деб билади. 
Ҳозирда мусулмонлар моддий тараққиѐтдан орқадан қолаѐтгани сабабларидан бири шу бўлса ажаб эмас. 
Лекин, Ислом бизни ҳам бойлик, ҳам манфаатли илмга эга бўлишга чақирмоқда, бу ишнинг уддасидан 
чиққанлар мартабаси Аллоҳ наздида баландлиги айтилмоқда. Энди шу ҳадисга амал қилиб, бойликка 
муносабатимизни тўғрилайлик, илм билан бирга моддий бойликни жамлаган ҳолда, Аллоҳ розилигига 
эриштирадиган солиҳ амаллар қилайлик.