Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

“Яна Парвардигорингиз билдирган 
(бу сўзларни)
эсланг: “Қасамки, агар шукр қилсангиз, 
албатта кўпайтираман. Агар куфрони 
(неъмат)
қилсангиз, албатта азобим жуда қаттиқдир”
(“Иброҳим” сураси, 7-оят). 
Мусо алайҳиссалом Бани Исроил қавмига қарата: эй Бани Исроил, Раббингиз Ўз ваъдасини эълон 
қилиб ѐки улуғлиги билан қасам ичиб шундай деди: агар берган неъматларимга шукр қилсангиз, уни янада 
34
Табароний бу ривоятни “Авсат”да ҳасан санад билан келтирган (Жалолиддин Суютий, “Жамъул жавомеъ”). 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

57 
зиѐда қиламан. Агар неъматларни инкор этиб, нонкўрлик қиладиган бўлсангиз, у ҳолда бунинг учун 
сизларни қаттиқ азоблайман, неъматларни тортиб оламан. 
Қатода шундай деган: “Сўраганга бериш, шукр қилганга зиѐда қилиш Аллоҳ зиммасидадир. Аллоҳ 
неъматлар ато қилувчи, шукрли бандаларни яхши кўрувчидир. Шундай экан, берган неъматлари учун У 
Зотга шукр қилинглар” (Абд ибн Ҳумайд, Ибн Мунзир, Ибн Абу Ҳотим ривояти). 
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Кимга 
тўрт нарса берилган бўлса, Аллоҳ тарафидан тўрт нарсадан ман қилинмайди: кимга дуо қилиш берилган 
бўлса, ижобатдан ман қилинмайди. Аллоҳ таоло айтади: “Менга дуо қилинглар, ижобат этаман”. Кимга 
истиғфор айтиш берилган бўлса, мағфиратдан ман этилмайди. Аллоҳ таоло айтади: “Раббингизга истиғфор 
айтинглар. Зеро, У (гуноҳларни) кечирувчи Зотдир”. Кимга шукр (фазилати) берилган бўлса, зиѐда 
қилинишдан тўсилмайди. Аллоҳ айтади: “Агар шукр қилсангизлар, албатта сизларга зиѐда қиламан”. Кимга 
тавба қилиш берилган бўлса, қабулдан тўсилмайди. Аллоҳ: “У Зот бандаларидан тавбани қабул қилади, 
хатоларни кечиради”, деган” (Ҳаким Термизий “Наводирул усул”да ривоят қилган). 
Аллоҳ таоло айтади: 
"-------------------------------- Арабий матн----------------------------------"