Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

42-САБАБ. ҚИРОАТИ БИЛАН БОШҚАЛАРГА ХАЛАҚИТ БЕРМАСЛИК 
Тунларнинг бирида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Абу Бакр Сиддиқ ҳамда Умар 
ибн Хаттоб розияллоҳу анҳумо олдидан ўтдилар. Иккиси намоз ўқишаѐтганди. Абу Бакр паст овозда, 
Умар овозини сал кўтариб тиловат қиларди. Улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам 
ҳузурларига боришганида у зот Абу Бакрдан жуда паст овозда қироат қилиш сабабини сўрадилар. Абу 
Бакр: 
– Мен муножот этаѐтган Аллоҳ қироатимни эшитади. Овозимни баланд кўтаришга ҳожат йўқ, – 
деди. 
Шунда Расулуллоҳ Абу Бакрга овозини бироз кўтаришни тавсия этдилар. Умар розияллоҳу 
анҳудан баланд овозда тиловат қилиш боиси сўралганида шундай деди: 
– Бу билан мудраб қоладиган одамни уйғотаман, шайтонни ҳайдайман. 
Шунда муаллим Пайғамбаримиз алайҳиссалом Умарга сал пастроқ овозда ўқишни 
тайинладилар. Чунки жуда баланд овозда қироат қилинса, яқин атрофда намоз ўқиѐтган ѐки дам 
олаѐтганларга халақит бериши мумкин. Шунинг учун ўртача йўл тутилади
207
. 
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам масжидда эътикоф ўтирганларида одамлар овоз чиқариб қироат қилаѐтганини эшитдилар. 
Пардани очиб: “Огоҳ бўлинглар! Ҳар бирингиз Парвардигорига муножот қилади. Шундай экан, бир-
бирингизга озор берманглар! Қироатда (ѐки намозда
208
) овозингизни (баланд) кўтарманг!” деб 
таъкидладилар
209
. 
Ривоят қилинишича, Абдуллоҳ ибн Ҳузофа розияллоҳу анҳу намоз ўқишга турди. Овозини 
чиқариб қироат қила бошлади. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Эй Ибн Ҳузофа! 
(Қироатингни) менга эмас, Парвардигорингга эшиттир!” дедилар
210
. 
Тийбий айтади: “Риѐ хавфи бўлганида махфий тиловат ошкорасидан афзал. Намоз ўқиѐтган, 
дам олаѐтганларга азият етказмаслик шарти билан Қуръонни овоз чиқариб ўқиган яхши. Чунки 
жаҳрий тиловат қилинса, ўзгаларга фойдаси тегади. Улар эшитишлари, таълим олишлари ѐки 
завқланишлари мумкин. Ошкора тиловат Дин шиоридир. У қалбни уйғотади, фикрни бир ерга 
жамлайди, уйқуни қочиради, ибодатга ғайратни оширади. Шу мақсадда овоз чиқариб қилинган 
тиловат афзал
211
”.