Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

ҒАЙБНИ ФАҚАТ АЛЛОҲ БИЛАДИ! 
Инсон ҳис қилиш аъзолари билан сеза олмайдиган нарсалар “ғайб” дейилади. Масалан, ғайбни кўз 
билан кўриш, қулоқ билан эшитиш, бурун билан ҳидлаш, қўл билан ушлаш, тил билан тотиб кўриш 
имкони йўқ. Банда қанча илмли бўлмасин, ғайбга келганида ожизлиги яққол кўзга ташланади. Зеро, 
башарият тараққиётда нақадар илгарилаб кетмасин, ғайбни била олмайди. Ғайбни билишнинг ягона 
воситаси илоҳий ваҳийдир. Ғайбий нарсалар ҳақида Қуръони каримда, ҳадиси шарифларда маълумот 
келган. Аллоҳ таоло айтади: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“ 
“Ғайб очқичлари Унинг ҳузуридадир. Уларни Ёлғиз Ўзигина билади. 
(Аллоҳ)
қуруқлик ва 
денгиздаги бор нарсаларни билади. Бирон барг 
(шохидан узилиб)
тушмайди, магар У билади. Ер 
тубларидаги ҳар бир дон, ҳўлу қуруқ нарса Очиқ Китобда бордир”
(“Анъом” сураси, 59-оят). 
Ғайб фақат Аллоҳга аён. У Зот қуруқликдаги, денгиздаги барча мавжудотларни билади. Улардан 
биронтаси Аллоҳга махфий эмас. Аллоҳ ҳамма ҳаракатлардан хабардор. Дарахтнинг бир барги узилиб, 
неча марта айланиб ерга тушишини ҳам, тупроқ остида бир дона буғдой, арпа, жўхори каби донлар 
уруғини ҳам билади. Аллоҳ ер юзидаги ҳўл, қуруқ дарахтлардан, ўсимликлардан, уларнинг қаерда, қачон 
ўсиб-униб чиқиши, қачон пишиб етилиши, қанча ҳосил бериши, уларни ким ейишидан воқифдир. 
Буларнинг ҳаммаси Лавҳул маҳфузда битиб қўйилган. 
Қуръонда шундай дейилган: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“ 

---

131 
“
(Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам,)
Сиз қандай иш 
(билан)
машғул бўлманг, у 
(иш) 
ҳақида Қуръондан бирон оят ўқиманг, 
(эй инсонлар,)
сизлар қандай амал қилманглар, ўша