Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

БИДЪАТ-ХУРОФОТЛАР 

---

129 
Асли диндан бўлмаган нарсани динга киритиш “бидъат” дейилади. “Бидъат” сўзи “янги пайдо 
бўлган нарса” маъносини англатади. Шаръий истилоҳда, дин комил бўлганидан кейин унда пайдо 
қилинган нарса бидъатдир. 
Динга янгилик киритиш ҳаром саналади. Нега десангиз, Ислом дини Аллоҳ таоло кўрсатган йўл-
йўриқлардан иборат. Банда ўз ақлига, ҳавойи нафсига суяниб динга бирон нарса киритса, қаттиқ 
адашибди. Зеро, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Динда янги пайдо 
бўлган нарсадан четланинглар. Ҳар қандай янги пайдо қилинган нарса бидъат, ҳар бир бидъат 
залолатдир”. 
Яна бир ҳадисда: “Ким Динимизга – унда бўлмаган нарсани – қўшса, у қайтарилади” (Бухорий ва 
Муслим – Оиша розияллоҳу анҳодан – ривоят қилган). 
Шуни ҳам айтиб ўтиш лозим: мусулмонлар ҳаётида янги пайдо бўлган, Ислом дини асосига 
тегишли бўлмаган нарсалар бидъат ҳисобланмайди. Яъни, Динга зид, Дин далилларига, қоидаларига 
хилоф ҳар қандай бидъат рад қилинади. Аммо Динга зид бўлмаган, унинг асосларига таянган ҳолда 
кейинчалик Динни ҳимоя қилиш ёки мусулмонларга қулайлик яратиш учун жорий этилган амаллар рад 
этилмайди. 
Жарир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам 
шундай деганлар: “Ким Исломда яхши суннат (яъни, йўл) пайдо қилса, унга ўшанинг, ўзидан кейин амал 
қилганларнинг савоби камайтирилмасдан берилади. Ким Исломда ёмон суннат жорий қилса, унга 
ўшанинг, ўзидан кейин амал қилганларнинг гуноҳи камайтирилмасдан берилади” (Муслим, Насоий, 
Доримий ривояти). 
Бу ерда айтилишича, Ислом шариатига мувофиқ яхши нарсаларни жорий этиш жоиз. Унинг савоби 
ўша ишни бошлаб берган одамга ёзилади. 
Агар янги пайдо бўлган ҳар қандай нарса бидъат бўлаверса, унда мусулмонлар жуда танг аҳволда 
қолишарди. Зеро, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам даврларида Қуръони карим китоб 
шаклига келтирилмаган, мадрасалар қурилмаган, турли илмлар алоҳида бўлиб шаклланмаган, китоблар 
ёзилмаган эди. Буларнинг барчаси кейин пайдо бўлган.