Ўзекистон республикаси архитектура ва қурилиш вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти “Қурилишни бошқариш” факултети

ЎЗЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ АРХИТЕКТУРА ВА ҚУРИЛИШ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ
“ҚУРИЛИШНИ БОШҚАРИШ” ФАКУЛТЕТИ
“ИҚТИСОДИЁТ ВА КЎЧМАС МУЛКНИ БОШҚАРИШ “
КАФЕДРАСИ

2-ОРАЛИҚ НАЗОРАТ ИШИ

Бажарди:КМБў-21-гурух
Талабаси: Ботирова.Ю
Қабул қилди: Жабриев A
6-ТОПШИРИҚ ВАРИАНТИ

Т/ Р	Бино	Бино тури	М2 Ер майдони	худуд	Баландлик “h”	Тадбир- Корлик Дарома-ди	Ижара нархи	Курил-иш май-дони М2
13	Касалхона	Ғиштли	1500	2-зона	2.8	15%	-	1200

Юқорида берилган маълумотларга асосланиб дароматли ёндашув асосида объект қийматини хисоблаймиз.


3. КЎЧМАС МУЛК ҚИЙМАТИНИ ДАРОМАДЛИ ЁНД АШУВДА ҲИСОБЛАШ

Даромадли ёндашув, кўчмас мулкнинг капитал киритилган қиймати ушбу кўчмас мулк олиб келишга қодир бўлган даромаднинг сифати ва миқдорини жорий баҳолашга мувофиқ келиши керак деган хулосага асосланади.

Объект қийматини даромадли ёндашувда аниқлаш учун баҳоловчи томонидан қуйидаги усуллардан бири қўлланилади:

• 
  тўғридан-тўғри капиталлаштириш усули;
  
• 
  пул оқимларини дисконтлаш усули (ПОД).
  

Кўчмас мулк объектларини даромадли ёндашувда баҳолашда кўп ҳолларда тўғридан-тўғри капиталлаштириш усулидан фойдаланилади.
Ҳисоблаш формуласи:
С = СОД/К,
бу ерда,
C – қиймат;
СОД – соф операцион даромад;
K – капиталлаштириш ставкаси


Даромадларни тўғридан-тўғри капиталлаштириш усулида баҳолашнинг асосий босқичлари:

• 
  Потенциал ялпи даромадни ҳисоблаш (ПЯД)
  
• 
  Ҳақиқий ялпи даромадни ҳисоблаш (ҲЯД)
  
• 
  Операцион ҳаражатларни ҳисоблаш (ОҲ)
  
• 
  Соф операцион даромадни ҳисоблаш (СОД)
  
• 
  Капиталлаштириш ставкасини ҳисоблаш (К)
  
• 
  Тўғридан-тўғри капиталлаштириш усули билан қийматни аниқлаш
  

Операцион ҳаражат ва унинг қўлланилиши

• 
  Операцион харажатлар - бу корхона ўзининг одатдаги бизнес фаолияти билан боғлиқ харажатлари. Кўпинча ОПЕХ деб қисқартирилади, операцион харажатлар ижара, асбоб-ускуналар, инвентаризация харажатлари, маркетинг, иш ҳақи, суғурта, қадам харажатлари ва тадқиқот ва тадқиқотлар учун ажратилган маблағларни ўз ичига олади. Раҳбарият курашиши керак бўлган одатий вазифалардан бири бу фирманинг рақобатчилари билан рақобатлаша олиш қобилиятига жиддий таъсир кўрсатмасдан операцион харажатларни қандай камайтиришни аниқлашдир.
  
• 
  Aмалиёт харажатлари кўпчилик корхоналар учун зарур ва муқаррар. Баъзи фирмалар рақобатдош устунликка еришиш ва даромадни ошириш учун операцион харажатларни муваффақиятли камайтиради. Шу билан бирга, операцион харажатларни камайтириш ҳам операцияларнинг яхлитлиги ва сифатига таъсир қилиши мумкин. Тўғри мувозанатни топиш қийин бўлиши мумкин, аммо катта фойда келтириши мумкин.
  
• 
  ИРС капитал харажатларни операцион харажатлардан фарқ қилади. ИРС маълумотларига кўра, операцион харажатлар одатий (ишбилармон савдода кенг тарқалган ва қабул қилинган) ва зарур (бизнес савдосида фойдали ва мос) бўлиши керак. Умуман олганда, корхоналарга харажатлар келиб тушган йил учун операцион харажатларни ҳисобдан чиқаришга рухсат берилади; Шу билан бир қаторда, корхоналар капитал харажатларни / харажатларни капиталлаштиришлари керак. Масалан, агар иш ҳақи тўлашга 100000 AҚШ доллари сарф қилса, у сарфланган йил давомида ушбу харажатларнинг барчасини ҳисобдан чиқариши мумкин, аммо агар корхона 100 минг доллар ишлаб чиқариш учун катта миқдордаги завод ускуналари ёки транспорт воситаларини сотиб олса, у харажатларни капиталлаштириши ёки ёзиши керак. вақт ўтиши билан ўчади. ИРС-да корхоналар активларни қандай капиталлаштиришлари кераклиги бўйича кўрсатмалар мавжуд ва активларнинг ҳар хил турлари учун ҳар хил синфлар мавжуд.
  
• 
  Операцион харажатлари ва операцион бўлмаган харажатлар
  
• 
  Бундан фарқли ўлароқ, операцион бўлмаган харажатлар - бу бизнеснинг асосий операциялари билан боғлиқ бўлмаган харажатлар. Aмалий бўлмаган харажатларнинг енг кенг тарқалган турлари бу амортизация, амортизация, фоизлар ёки қарз олишнинг бошқа харажатлари. Бухгалтерлар баъзида ишнинг самарадорлигини текшириш учун операцион бўлмаган харажатларни олиб ташлайдилар, молиялаштириш ва бошқа аҳамияциз муаммоларга еътибор бермайдилар.
  
• 
  Даромадлар тўғрисидаги ҳисобот бўйича операцион харажатлар
  
• 
  Даромадлар тўғрисидаги ҳисобот компаниянинг маълум бир даврда унинг даромадлилиги тасвирини бериш учун даромадлари ва харажатларини кузатиб боради. Даромадлар тўғрисидаги ҳисобот одатда харажатларни олтита гуруҳга ажратади: сотилган маҳсулотларнинг қиймати; сотиш, умумий ва маъмурий харажатлар; амортизация ва амортизация; бошқа операцион харажатлар; фоиз харажатлари; ва даромад солиғи. Ушбу барча харажатлар операцион харажатлар сифатида кўриб чиқилиши мумкин, аммо даромадлар тўғрисидаги ҳисобот ёрдамида операцион даромадларни аниқлашда фоизлар ва даромад солиғи ҳисобга олинмайди.
  
• 
  
•