Ózbekstan Respulikasi valuyta siyasati Joba: Kirisiw

Qanday túrdegi konvertatsiya ámeldegi:
Erkin konvertatsiya bolatuǵın - basqa valyutalarǵa almastırıw processinde hesh qanday sheklewler ámeldegi bolmaǵan valyuta. Bul sıyaqlı valyutalarǵa iyelik etiwshi mámleketlikler bul valyutalar menen ámeliyatlardı orınlawǵa hesh qanday tosıqlar qoymaydı. Bunday valyutalarǵa AQSh dolları, yevro, Shveytsariya franki, Britaniya funti, Yaponiya yenasi hám basqalar kiredi.
Konvertatsiya bolmaytuǵın valyuta - mámleket húkimeti tárepinen valyutalardı satıw hám satıp alıwǵa yamasa basqa operatsiyalardı ámelge asırıwǵa sheklewler ornatılǵan boladı. Bul Arqa Kareya voni hám Kuba pesolari bolıp tabıladı. Bunday pullar mámilesine tek mámleket ishinde ruxsat etiledi.
Bólekan konvertatsiya bolatuǵın valyuta - bular emitent mámleketten sırtda mámilesi sheklengen milliy banknotalar bolıp tabıladı. Mısalı, Ózbekstanda swm nızamlı tólew quralı esaplanadı. Mámleket sırtında bolsa swmni ayırbaslaw boyınsha sheklewler ámeldegi bolıp, tek ayırım shet el valyutalarǵa basma-bas almasıwlanıwı múmkin.

Mısalı, bir kisi Malayziyaǵa sapar qılajaq jáne onıń Malayziya ringitiga almastırmoqchi bolǵan málim muǵdardaǵı ózbek swmi bar, lekin Malayziyanıń valyutası siyrek ushırasatuǵın valyuta bolıp, onı banklerde satıp alıw múmkinshiligi joq. Onıń ushın ózbek swmini, mısalı, AQSh dollarına almastırıw kerek. Malayziyaǵa kelgennen keyin, erkin almastıriletuǵın valyuta bolǵan dollarlardı Malayziya ringitiga biymálel almastırıw múmkin. Bul jaǵday bólekan konvertatsiya etiletuǵın valyutalardı ayırbaslawǵa mısal bóle aladı.
Valyuta kotirovkasi ne?
Kotirovka - bul shet el valyutanıń milliy valyuta daǵı baxası. Bir valyuta birliginiń basqasına salıstırǵanda stul tikkeley anıqlanbaǵan táǵdirde, talap hám usınısqa muwapıq birjada kotirovka kross-kurs arqalı anıqlanadı.
Kross-kurs ne?
Kross-kurs - bul eki valyuta ma`nisiniń óz-ara qatnası bolıp, olardıń úshinshi valyutaǵa salıstırǵanda kursları arqalı anıqlanadı.
Ámelde, kross-kurstı esaplaw tómendegishe boladı. Shama menen oylayıq, Xorvatiya kunasining ózbek swmiga salıstırǵanda stuldı bilejaqmız. Ózbekstan banki kuna ma`nisin belgilemeydi, sol sebepli siz kross-kurstan paydalanıwıńız kerek. Xorvatiya milliy b
Ózbekstan banki bolsa óz gezeginde swmning dollarǵa salıstırǵanda stuldı (USD/UZS) ornatadı. Bul kurslardı bir birine (USD/UZS ni USD/HRK) bolıw arqalı, kunaning swmga salıstırǵanda stuldı anıqlaw múmkin. Mısalı, 18. 03. 2020 jıl jaǵdayına dollardıń swmga salıstırǵanda stul 9520. 34 swm (1 AQSh dolları - 9520. 34 swm) hám de dollardıń kunaga salıstırǵanda stul 6. 97 (1 AQSh dolları - 6. 97 kuna) bolǵan. Sol kúni kunaning sumga salıstırǵanda ma`nisi tómendegishe bolǵan :
(9520, 34 USD/UZS) / (6, 97 USD/HRK) = 1365, 90 HRK/UZS

Bretton-Vuds sistemasınan aldın (valyutalar kursların AQSh dollarına bólew), “Altın standart” sistemasınan paydalanılǵan (mámleketlikler tárepinen milliy valyutalardı rásmiy túrde altınǵa bólewge tiykarlanǵan xalıq aralıq valyuta sisteması bolıp, bunda Oraylıq bankler milliy valyutalardı altınǵa ayırbaslaw arqalı satıp alıw hám satıw minnetlemein alǵan ), tariyxda eki márte ámel etken (1880-1914 hám 1925-1931 ge shekem).
1971-1978 jıllarda Bretton-Vuds sisteması ornın erkin valyuta sawdasına (erkin valyutalar konvertatsiyası ) tiykarlanǵan Yamayka valyuta sisteması iyeledi.
Valyuta kodı - bul dúnyadaǵı valyutalar ushın ulıwma qabıl etilgen belgi bolıp, ol ush háripten ibarat boladı. Bul valyutalardı tekstler hám elektron tabloidlarda qısqa hám anıq sáwlelendiriwdi ańsatlashtiradi.