жиноятнинг объектив томони
қуйидаш қилмишлардан
бирида:
1
) гиёвандлик воситалари ёки психогроп моддаларни тайёр
лаш; 2) сақлаш; 3) эгаллаш; 4) ташиш; 5) жунатищда ифодаланади.
Бу қилмишларнинг моҳияти ЖК 273-моддасида жавобгарлик назар
да тутилган жинояг таркиби таҳлил эгалганица очиб берилади.
Мазкур жиноят
субъектив томондан
қасддан содир этилади. Шахс
гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцалар қонунга хилоф
равищца тайёрланаётганини, эгалланаётганини, сақланаётганини
ва бошкэ ҳаракатлар амалга опшрилаётганлигини билади ҳамда шу
ҳаракатларни содир этишни хоҳлайди.
Шахс гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцалар билан
қонунга хилоф равишда ҳаракатлар қилар экан, уларни ўтказиш
мақсадини кўзламаганлиги факгининг аниқланиши Ж К мазкур
моддасшш қўллаш учун асос бўлади. Қоида тариқасида, гиёванд-
лик воситалари ёки психотроп модцаларни шахсий истеъмол учун
10 М И кромова. Гиёҳвандлик - ижтимоий офат. Т., 1990, 28-бет.
461
қонунга хилоф равищца тайёрлаш, сақлаш, эгаллаш, ташиш ёки
жўнатиш ҳоллари Ж К 276-модцаси бўйича квалификация кили-
ниши лозим.
Жиноятнинг субъекта 16 ёшга тўлган ҳар қандай ақ/ш расо шахс
бўлиши мумкин.
Таҳлил этилаётган Ж К 276-моддаси 2-қисмида: а) кўп миқ-
дорда; б) илгари гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцалар
билан қонунгз хилоф равищца муомала қилшццан иборат жиноят
ни содир этган шахс томонидан («б» банди) содир этилган гиё
вандлик воситалари ёки психотроп модцаларни ўгказиш мақсади-
ни кўзламай қонунга хилоф равишда тайёрлаганлик, сақиаганлик
ва бошқа ҳрракатлар учун жавобгарлик белгиланган.
Қонунга хилоф равишда эгалик ёки муомала қилинганда гиё
вандлик воситаларининг озгинадан кўпроқ миқцор ва кўп миқ-
дорлар рўйхати Гиёвандлик воситаларини назорат қилиш бўйича
Ўзбекистон Республикаси Давлат комиссиясининг 13-4-1-ракэмли
Кдрори билан 1995 йил
1
апрелда маъкулланган 3-сонли Иловадан
жой олган. Шу Иловага мувофиқ, кўп миқцорларга қуйидагилар
киради: ҳар қандай усудца қўлга киритилган 50 грамм наша (кан
набис) ва 2,5 кг қуритилмаган наша; 100 грамм ишлов берилган
наша; 40 грамм наша шираси; 50 грамм наша мойи; 5 грамм тетра-
щцроканнабиоллар, барча изомерлар; 50 грамм афюн (шу жумла
дан 0,02 граммли 5000 та таблетка); 50 грамм олий экстракги; 20
грамм ацетилланган афюн (қуруқ модцага айлантириб ҳисоблаган-
да); 1 кг (ҳар қандай усулда) қуритилган ва 5 кг қуритилмаган
кўкнори кукуни; 2,5 грамм морфий (асоси ва тузлари), яъни 1
фоизли эритманиг 250 та ампуласи;
1
грамм героин;
1 0
грамм
кодеин (асоси ва тузлари) ёки 0,015 граммли 670 та таблетка ва
ҳоказо. «Илгари гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцалар
билан қонунга хилоф равишда муомала қилшццан иборат жиноят
ни содир этган шахс» тўгрисидаги тушунча Ж К 270-мод цасида
назарда тутилган жиноятни таҳлил этшцца очиб берилган.
Ушбу модданинг l -қисмида назарда тутилган қилмишларни со
дир этган, аммо кейин ўз ихтиёри билан ҳокимият органларига
келган ва гиёвандлик воситаларини ёки психотроп модцаларини
топширган шахс жазодан озод қилинади.
1. Тақиқланган ўсимлюсларни қонунга хилоф равишда экиш,
парваришлаш деганда нима тушунилади? Бундай ўсимликларга
нималар киради? ЖКнинг 270-модцасида кўрсашлган ўрта ва кат
та майдон деганда нима тушунилади?
2. Гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцаларни қонунга
хилоф равишда эгаллаш кандай йўллар билан амалга оширилади?
Ушбу жиноятнинг ошр оқибатларини кўрсатинг.
3. Гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцаларни қонунга
хилоф равишда эгаллаш деганда нима тушунилади? Ушбу тушунча
қайси қилмишлар турини ташкил қилади? ЖКнинг 273-модцаси
билан жиноий жавобгарликка тортишнинг ўзига хос хусусиятлари.
4. Гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцаларни қонунга
хилоф равищца ўтказиш деганда нима тушунилади?
5. Гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцаларни истеъмол
қилишга жалб этиш деганда нима тушунилади? Ушбу модцаларни
истеъмол қилишга мойиллик нималарда намоён булади? Буни амалга
оширишнинг қандай турлари бор?
6
. Гиёвандлик воситалари ёки психотроп моддаларга нималар
киради? Шахснинг ақл-идрокига таъсир этувчи моддаларга нима
лар киради?
7. Жиноят кодексининг 214-модцасида кўрсатилган жиноий жа
вобгарликнинг мажбурий шартларини кўрсатинг.
8
. Гиёващщик воситалари ёки психогроп модцалар ишлаб чиқариш
ёки улардан фойдаланиш қоидаларини бузиш нималардан иборат?
9. Гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцаларни ўгказшп
мақсадини кўаламай қонунга хилоф равишда тайёрлаш, эгаллаш,
сақлаш ва бошкэ ҳаракатлар нималардан иборат?
АДАБИЁТЛАР
1
. Хоменкер M.JI. Борьба с преступлениями, связанными с нар
котическими веществами. - Т.: 1976.
2. Габиани А.А. Наркотизм. — Тбилиси, 1977.
3. Дружинин И.Н. Ответственность за хищение наркотических
веществ по советскому уголовному праву. — Дисс.канд.юрвд.наук.
— Харьков, 1980.
4. Икрамова М.Г. Судебная практика по борьбе с наркоманией.
/ / Сборник науч.трудов., №636. — Т.: Изд-во ТашГУ, 1980.
463
5. Икрамова М. Г. Уголовно-правовая борьба с наркоманией. —
Т.: Фан, 1982.
6
. Мирошниченко Н А , Музыка А А Уголовно-правовая борьба
с наркоманией. - Киев, 1988.
7. Ахмедов Г., Кадыров М. Наркомания. Преступность. Ответ
ственность. - Т., 1989.
8
. Жураев 3. Қизил гулнинг қора иши. — Т., 1989.
9. Курманов К.Ш. Наркомания: уголовно-правовые и кримино
логические проблемы. — Фрунзе, 1989.
1 0
. Смигиенко В.Н. Уголовно-правовая охрана здоровья населе
ния в СССР. — Киев, 1989.
11. Икромова М.Г. «Гиёҳвандлик ижгимоий офат». Т., 1990.
12. Габиани А А На краю пропасти: наркомания и наркоманы. —
М.: 1990.
13. Ткачевский Ю.М. Правовые аспекты борьбы с наркоманией
и алкоголизмом. — М.: 1990.
14. Жўраев 3. Инсон — барчанинг сарвари. — Т., 1991.
15. Кадыров М.М. Уголовно-правовая борьба с незаконным воз
делыванием наркосодержащих культур. — Т., 1991.
16. Каракетов Ю.М. О пьянстве, алкоголизме, токсикомании,
наркомании, преступности и законе. — Нукус, 1992.
17. Кадыров М.М. Проблемы уголовно-правовой борьбы с неза
конным оборотом наркотических средств. — Т.: Узбекистан, 1993.
18. Икрамова М.Г. Ответственность за организацию и содержа
ние притонов для потребления наркотиков. — Т., 1994.
19. Гасанов
Э.Г.
Наркотизм: тенденции и меры преодоления. —
М.: «ЮрИнфоР», 1997.
20. Драган Г.И., Калачев Б.Ф. наркомания и наркобизнес. М.,
1998.
Do'stlaringiz bilan baham: |