шахснинг вояга етмаган шахсни жалб этиши ЖК 127-моддаси би
лан квалификация қилишшш лозим.
Ўн олти ёшга тўлган шахснинг вояга етмаган ўсмирни гаёванд-
лик воситалари, психотроп ёки ақл-идрокка, иродага таъсир этув
чи бошқа модцаларни истеъмол қилишга жалб этганлиги Ж К 274-
моддаси билан квалификация кдлинади.
Гиёвандлик воситалари ёки психотроп модцаларни истеъмол
кдлишга жалб этишни юқорида айтилган модцаларни конунга хи
лоф равищца ўгказишдан фарқлаш лозим, яъни кейинги кдлмиш
учун ЖК 273-модцасида жавобгарлик белгиланган. Гиёвандлик во
ситалари ёки психотроп модцаларни тарқатиш шаклидаги ўтка-
зиш, яъни бошкэ шахслар эгалигига ва тасарруфига бериш, кўрса-
тилган воситалар ёки модцаларни ҳар қандай усулда ҳақ
эвазига
ёки текинга ўтказишдан иборатдир. Гиёвандлик воситаси ёки пси
хотроп
модцани сотиш, ҳадя этиш, қарзга тўлаш, қарз эвазига
бериш, айирбошлаш ва бошқа усулларда ифодаланган оддий бош
кэ шахсга ўтказиш ўз мазмунига кўра жалб
этувчи мазкур кдл-
мишга бошкэ шахсни жалб этишда қўллайдиган
усулларга айнан
ўхшаш эмас, чунки гиёвандлик воситалари ёки психотроп модда
ларни истеъмол кдлишга жалб этиш мақсадида жабрланувчига ру-
ҳий таъсир кўрсатилади. Ўтказшцца эса бу хусусият бўлмайди. Де
мак, агар ўтказиш жабрланувчини унга ўгказиладиган гиёвандлик
воситасини истеъмол кдлишга ундаш мақсадқца руҳий таъсир кўрса-
тиш билан бирга содир бўлмаса, у фақат Ж К 273-моддасида на
зарда тутилган жиноят таркибини ҳосил кдлади.
Жалб этувчи томонидан кўрсатилган дастлабки ташаббус жалб
этишнинг зарурий белгиси ҳисобланади. Ўтказиш эса ҳамиша, ги-
ёвандлик воситаси ёки психотроп моддани реализация кдлиш чо-
гида, бу кимнинг ташаббуси билан содир бўлишидан қатьи назар,
содир бўлади. Агар гиёвандлик воситаси ёки психотроп модда уни
олишни хоҳловчи шахснинг илтимоси, ташаббуси билан ўгказил-
са, унда шу модцаларни истеъмол кдлишга жалб этиш жинояти
бўлмайди ва таркиби йўқ, кдлмиш ўтказувчи учун Ж К 273-мод
даси билан, қўлга киригувчи учун эса, мақсадига қараб, ЖК 273-
моцдаси ёки 276-модцаси бўйича квалификация кдлиниши керак
бўлади.
Гиёвандлик воситаси ёки психотроп модца ҳақ эвазига ўтказил-
ган ҳолларда жалб этиш ва ўтказиш жиноятларининг умумийлиги
йўқ. Бундай ўтказиш гиёвандлик воситаси ёки психотроп модцалар
ни истеъмол кдлишга жалб этиш билан узвий боғлиқ бўлмайди.
457
Бунга сабаб шуки, биринчи қилмиш гаразли ниятда
содир этилган
бўлса, иккинчисида эса бойлик ортириш мақсади кўзланади.
Жиноятнинг мотив ва мақсади ўгказувчининг гиёвандлик воси
таси ёки психотроп моддани реализация қилиш ва
бундан моддий
наф олишни хоҳлашидан, аммо бошқа
шахсни уларни истеъмол
қилишга жалб этилишини истамаслигидан иборат бўлган айбнинг.
мазмунини белгилайди. Бироқ, агар қизиқгириш ҳақ эвазига ўтка-
зиш билан
биргаликда юз берса,
унда айбдор жиноятнинг жами
билан жавобгар бўлади. Гиёвандлик воситаларини бошқа шахсга те-
кинга бериш вақгида уни бу восигаларни истеъмол қилшпга кўнди-
риш ёки мажбурлаш бир пайгга амалга оширилганида ҳам кдлмиш
жиноятлар жами бўйича квалификация кдлинади.
Гиёвандлик воситалари ёки психотроп моддалар билан қонунга
хилоф равишда муомала қилиш ва Махсус қисмнинг XIX бобида
кўрсатилган ёки 127-моддада назарда тутилган жиноятлардан би
рини илгари содир этган шахс жиноятнинг субъекти бўлганида,
унинг кдлмишларни содир этганлиги учун аввал ҳукм қилингани
ёки ҳукм қилинмаганидан қатьи назар, унинг ҳаракатларини Ж К
274-моддаси 2-қисми «а» банди бўйича квалификациялаш керак.
Агар гиёвандлик воситалари, психотроп ёки ақл-идрокка, иродага
таъсир этувчи бошқа моддаларни истеъмол кдлишга жалб этиш
озодликдан маҳрум кдлиш тариқасидаги жазони ўгаш жойларида
амалга оширилган бўлса, кдлмишни Ж К 274-моддаси 2-кдсми «б»
банди билан квалификация кдлиш лозим бўлади.
Гиёвандлик воситалари, психотроп ёки ақл-идрокка таъсир этув
чи бошқа моддаларни истеъмол кдлишга икки ёки бундан ортиқ
шахсларни жалб этиш, бу бир вақгда ёки бирин-кетин содир этил-
ганидан қатьи назар, 274-модцанинг 2-кдсми «в» банди бўйича
квалификация кдлинади.
Do'stlaringiz bilan baham: 
