Zbekiston xalqaro islom akademiyasi islom iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlar fakulteti

G’irrom raqobat. Bu ma’lum bir korxonaning o’ziga raqobatchi bo’lgan kompaniya ustidan yutish maqsadida raqobatlashuvning noan’anaviy, ahloq doirasidan chiqqan holatda (jismoniy kuch ishlatish, majburlash, obro’sini tushirish) kabi ishlarni qilgan holatda vujudga keladi. Yana kompaniya sinishi uchun narxni tushirish, tanish bilish orqali ishini orqaga surish, ishlab chiqarishiga halaqit qilish bu shular jumlasidandir.

Halol raqobat. Bunda ma’lum bir kompaniya o’z maqsadiga erisish yo’lida jamiyat manfaatlariga qarshi chiqmagan holda ish tutishiga aytiladi. Shu o’rinda halol raqobatning quyidagi belgilarini ham ko’rsatib o’tish maqsadga muvofiqdir:

• 
  Qalbaki kelishuv, majburiy safarbarlikni tan olmaydi.
  
• 
  Boqimandalik, befarqlik, yuzakichilik, ko’zbo’yamachilik kabi saliy illatlarga bahram beradi.
  
• 
  Qarindosh- urug’chilikni, oshna-og’aynichilikni, tanish-bilishlikni, ma’muriy-buyruqbozlikni tan olmaydi.⁷
  

Jamiyatning iqtisodiy kuchayishi yoki tanazzulga uchrashi raqobatga bog’liq ekanligini tushunib oldik. Endi uni qo’llanilishini ko’rib chiqadigan bo’lsak, bu ikki usulda amalga oshiriladi.