«Ўзбекистон темир йўллари» акционерлик жамияти тошкент темир йўл муҳандислари институти «Темир йўл транспортида автоматика ва телемеханика» кафедраси «автоматика ва телемеханика тизимларининг ишончлиги ва харакат хавфсизлиги»

6-Маъруза

• 6-Маъруза
• Тузилмавий заҳиралашнинг самарадорлигини баҳолаш ва назорат қилиш
• Режа:
• Модел ишлаш шарти.
• Можатор заҳиралаш.
• Тузилмавий заҳиралашнинг самарадорлигини баҳолаш ва назорат қилиш учун ишончлилик модели тузилишидан фойдаланилади.
• Ишончлиликни кетма-кетликдаги модели кетма-кет уланган, икки ва ундан кўп функционал элементлардан таркиб топган тизимни ифодалайди. Бундай моделнинг афзаллиги ишлаш қобилиятининг шарти ҳисобланади. Битта элемент ишдан чиқиши билан тизим носоз ҳолатга ўтади.
• Тасодифий ҳодисалар эҳтимолини кўпайтириш назариясига асосланиб, ишончлиликнинг кетма-кетликдаги модели бузилмасдан ишлаш эҳтимолининг ҳосиласига тенг.
• n та элементдан таркиб топган ишончлилик моделининг оддий кетма-кетлиги қуйидаги расмда тасвирланган:
• Модел элементининг бузилмасдан ишлаш эҳтимоли мос ҳолда
• P1(t), P2(t), ..., Pn(t)(1)
• га тенг.
• Буни ҳисобга олиб, моделнинг бузилмасдан ишлаш эҳтимоли
• (2)
• Унда бузилиш содир бўлиш эҳтимоли

(3)

• (3)
• га тенг.
• Формула бузилишсиз ишлаш тенг эҳтимолли бир хил элементлардан таркиб топган шартларда, (2) ва (3) мос ҳолда қуйидаги кўринишга келади:
• PC(t)қPnk(t); C(t)қ1-Pnk(t)
• Ишончлиликнинг параллел модели параллел уланган икки ва ундан кўп мустақил элемент функционал элементлардан иборат тизимни ифодалайди. Модел ишлаш шарти – фақатгина битта элемент ишлаш қобилиятига эга бўлса ҳам тизим ишини давом эттиришидир. Бунга асосланиб ва ҳодиса эҳтимолларини кўпайтириш назариясидан фойдаланиб, қуйидаги қоида шаклланади: ишончлиликни параллел моделини бузилиш эҳтимоли унинг алоҳида элементларини бузилиш эҳтимолининг ҳосиласига тенг.
• m та элементдан иборат ишончлиликни параллел моделининг тузилмавий схемаси қуйидаги расмда тасвирланган:
• Бу ерда шаклланган эҳтимолни ҳисобга олиб, Рс(t) бузилишсиз ишлаш эҳтимоли ва (t) бузилиш эҳтимолини қуйидаги ифода орқали ифодаланади:

• (4)