«Ўзбекистон темир йўллари» акционерлик жамияти тошкент темир йўл муҳандислари институти «Темир йўл транспортида автоматика ва телемеханика» кафедраси «автоматика ва телемеханика тизимларининг ишончлиги ва харакат хавфсизлиги»

Берилганларни (13) ва (14) ифодаларга қўйиб,

• Берилганларни (13) ва (14) ифодаларга қўйиб,
• PОБ(t)қ1-{1-[1-g(t)]n}m+1(15)
• PРАЗ(t)қ[1-gm+1(t)] n(16)
• га эга бўламиз.
• Темир йўл транспортининг баъзи элементларнинг Pi(t) бузилмасдан ишлаш эҳтимоли бирга яқин, мос ҳолда gi(t) жуда кичик бўлгани учун (15) ва (16) ифодаларни n-даражаси бўйича ёйиб чиқиб, Роб(t) ва Рраз(t) учун соддалашган формулага эга бўламиз:
• [1-g(t)] n1—ng(t) (17)
• (17) дан фойдаланиб, (15) ва (16) ни қуйидаги кўринишга келтирамиз:
• PОБ(t)қ1-[ng(t)]m+1; QОБ(t)қ[ng(t)]m+1 (18)
• PРАЗ(t)қ1-ngm+1(t); QРАЗ(t)қngm+1(t) (19)
• бу ерда, Qраз-алоҳида заҳирали схема бузилишининг эҳтимоли.
• Умумий заҳирали схема бузилиш эҳтимолини алоҳилда схема бузилиш эҳтимолига нисбати
• QОБ(t)/QРАЗ(t)қnm(20)Алоҳида заҳиралаш умумий заҳиралашдан nm марттага самаралидир.
• Юқорида кўрилганлардан ташқари можатор заҳиралаш кенг қўлланилмоқда. 3 дан 2 «овоз бериш» энг кўп қўлланилиш топмоқда. Улар «ВА» ёки «ЁКИ» мантиқий элементлар тўпламида бажарилади. Можатор заҳирали оддий схем тузилиши қуйидаги расмда кўрсатилган:

• Бу ерда, А узелининг 1,2,3 элементлари бир хил вазифани бажаради ва мос ҳолда қуйидаги бузилмасдан ишлаш эҳтимолига эга:
• P1(t), P2(t), P3(t).
• «ВА» ва «ЁКИ» мантиқий элнементларидан иборат Б узели овоз бериш функцияси орқали амалга ошириладиган можатор элемент ҳисобланади.
• Можатор элементини бузилмасдан ишлаш эҳтимолини Pp(t) деб оламиз.
• Можатор заҳирали схемани барча эҳтимолли ҳолатларини ҳақиқий таблицага киритамиз. Ишлаш қобилиятига эга бўлган ва бўлмаган ҳолатларни мос ҳолда 1 ва 0 символлари билан белгилаймиз.

Можатор элементининг бузилиш эҳтимоли Рр(t)қ1 ва ҳақиқий таблицани ҳисобга олиб, Pм(t) можатор элеметли схемани бузилмасдан ишлаш эҳтимолини қуйидаги формула орқали аниқлаш мумкин:

• Можатор элементининг бузилиш эҳтимоли Рр(t)қ1 ва ҳақиқий таблицани ҳисобга олиб, Pм(t) можатор элеметли схемани бузилмасдан ишлаш эҳтимолини қуйидаги формула орқали аниқлаш мумкин:
• PМ(t)қ P1(t)P2(t)P3(t)+P2(t)P3(t)g1(t)+ P1(t)P2(t)g3(t)+P1(t)P3(t)g2(t) (21)
• Бу ерда, g1(t), g2(t), g3(t) -1,2,3 элементларнинг бузилиш эҳтимоли.
• (21) ифодани ёзганда, фақат Рр(t)қ1 бўлган ҳақиқий таблица қаторини инобатга олдик.
• Унда, P1(t)қP2(t)қP3(t)қP(t) ва g1(t)қg2(t)қg3(t)қg(t). бўлади.
• Буни ҳисобга олсак, (21) ифода қуйидаги кўринишга эга бўлади:
• PМ(t)қP2(t)[3-2P(t)] (22)
• Элементни бузилмасдан ишлаш эҳтимолини Р(t)қ0,99 деб, олиб, схемада 3та ўхшаш элемент бўлганда, мажжоритар заҳирали схемани бузилишсиз ишлаш эҳтимолини аниқлаймиз.(22) дан фойдаланиб,
• PМ(t)қ0.992(3-2*0.99)қ0.9996 га эга бўламиз.
• Шундай қилиб, мажоритар заҳиралаш ёрдамида схема ишончлилигини бир неча даражага ортди.
• Мавзу бўйича саволлар?
• 1. Ишончлиликни кетма-кетликдаги модели нимани ифодалайди?
• 2. Можатор заҳиралаш қайси мантиқий элементлар асосида бажарилади?
• 3. Заҳиралашнинг қандай услублари бор?