«Ўзбекистон темир йўллари» акционерлик жамияти тошкент темир йўл муҳандислари институти «Темир йўл транспортида автоматика ва телемеханика» кафедраси «автоматика ва телемеханика тизимларининг ишончлиги ва харакат хавфсизлиги»

0

• 0
• Барча қийматларни қўшамиз:
• l(t)қl1(t)+l2(t)+l3(t)қ.
• Мавзу бўйича саволлар?
• 1. S техник тизимга уланган элемент ишончлилиги қандай аниқланади?
• 2. Мустақил элементларни кетма-кет улашда бузилиш интенсивлиги қандай ўзгаради?
• 3. Амалиётда /(t) тарқатиш функцияси ўрнига қайси катталик ишлатилади?
• Асосий тушунчалар:
• Ҳисоб аниқлиги, ҳисоб формулаларининг хатоси, ҳаракатдаги омилни ҳисоблайдиган частота, берилган катталик сифатида фойдаланиладиган катталиклар хатоси.
• Фойдалниладиган адабиётлар:
• Ворлоу Р., Прошан Ф. «Статическая теория надёжности и испўтания на безопасность». М.: Наука, 1984.
• Ястребенский М.А., Соляник Б.Л. «Надёжность промежуточнўх автоматических
• систем в условиях эксплуатации». М.: Энергия, 1978.
• А.С. Переборов и др. «Теоритические основў железнодорой автоматики и
• телемеханики». М. Транспорт, 1984.
• Н..Я. Меньшеков, А.И. Королев «Надёжность железнодорожной автоматики и
• телемеханики». М.: Транспорт,1976.

12-Маъруза

• 12-Маъруза
• Заҳираланган тизим ишончлилиги (иссиқ заҳира)
• Режа:
• Заҳира элементига уланиш.
• Заҳираланган тизмининг ишончлилиги.
• Заҳираланган тизим ишончлилиги ҳисобининг умумий ҳоли.
• Энг оддий заҳираланган тизимни кўрайлик. 2 та параллел уланган Э1 ва Э2 элементлари бўлсин.
• Иш бошида Э1 элемент бузилса, тизим автоматик тарзда Э2 заҳира элементини ишга туширади.
• Э1 ва Э2 элементлар бузилиш бўйича мустақил ва вақтда уларнинг ишончлилиги Р1 ва Р2 га тенг бўлсин. Иккинчи элемент ишончлилигини бу элемент вақтда ишга тушган ёки тушмаганлигига боғлиқ бўлмасин.
• Бу ифодаларда S заҳираланган тизим ишончлилигини аниқлаймиз. қарама-қарши эҳтимолликка эга S бузилишига ўтамиз. Тизим бузилишини S деб белгилаймиз. S ҳодисаси содир бўлиши учун иккала элемент бузилиши керак:
• Эҳтимолларни кўпайтириш ҳодисасига биноан,

• бўлади.
• Тизим ишончлилигини Θ, элемент ишончлилигини g1, g2 деб белгилаймиз. Унда қg1 g2 (1) бўлади, яъни мустақил элементларни парллел улашда уларнинг ишончлилиги кўпайтирилади.
• (1) формулага мувофиқ, ишончлиликдан ишончлиликка ўтиб,
• 1-pқ(1-p1)(1-p2) ёки Pқ1-(1-p1)(1-p2)(2) га эга бўламиз.
• А та элементнинг келтирилган сонида
• Pқ1-(1-p1)(1-p2)...(1-pn) (3) ёки
• (4) бўлади.
• Хусусий ҳолда, барча элемент ишончлилиги бир хил, яъни:
• P1қP2қ...қPn бўлганда, (4) формула қуйидаги кўринишни олади:
• pқ1-(1-p)n (5) Заҳира элементига уланиш деганда, бунинг учун махсус қурилма талаб қилинмаслигини ёки ўлчовчи қурилма ишончлилигини бирга тенг деб фикрлардик. Блок иккита Э1 ва Э2 параллел уланган элементлардан ташкил топган бўлсин.

• Э1 элемент ишдан чиққанда, П ўлчовчи қурилма бошқа заҳира Э2 элементига улайди. Э1, Э2 элементлари ва П улагичнинг ишончлилгини Р1, Р2 ва Рn га тенг. Блокнинг умумий ишончлилигини аниқлайлик. Бунинг учун П улагич ва Э2 элементни битта ғуйидаги ишончлиликка эга кетма-кет занжирга улаймиз:
• P2’қpПp2
• Бу занжирни параллел уланган шартли Э элемент сингари кўриб, (2) формула бўйича блок ишончлилигини топамиз:
• pқ1-(1-p1)(1-p2’)қ1-(1-p1)(1-pПp2) (6)
• Шандай қилиб, улагичнинг тўлиқсиз ишончлилиги заҳира элементи ишончлилигини улагич ишончлилигига кўпайтириб аниқлаш мумкин.
• Заҳираланган тизмининг ишончлилиги
• (совуқ ва енгиллашган тизим)
• Ҳар бир такрорловчи элемент ўша элемент ишга тушишига боғлиқ эмаслигини кўрганммиз. Бу ҳолни шартли равишда «иссиқ заҳиралаш» деб номлаган эдик. Бу ҳолдан-да мураккаброғи заҳира элементи ишини бошлашдан аввал бузила олмайди (совуқ заҳира) ёки бузилса ҳам, бошқа томондан ишга тушгандан кейин кам интенсивлик эҳтимолига эга бўлади (енгиллашган заҳира).
• Совуқ ва енгиллашган заҳиралашга боғлиқ масалани кўрганда, тизим ишончлилиги ва битта элемент учун вақт қийматини киритиш етарли бўлмайди. Тизимни функционаллаштиришнинг барча тасодифий жараёнларини анализ қилиш керак бўлади.