«Ўзбекистон темир йўллари» акционерлик жамияти тошкент темир йўл муҳандислари институти «Темир йўл транспортида автоматика ва телемеханика» кафедраси «автоматика ва телемеханика тизимларининг ишончлиги ва харакат хавфсизлиги»

• Агар t ≤ 0.1 бўлса, Р(t) хатолик тахминий формула билан аниқланганда,
• t>>0.1 бўлади.
• Асосий ва заҳира бузилишлардан иборат қурилмани бузилишга нисбатан ишлаш давомийлиги:
• T0қ(m+3l)/(2l2)
• бу ерда,  - бузилиш интенсивлиги;
• - тикланиш интенсивлиги.
• Яқинлашув формуласи қуйилаги ҳисоб учун кўп ишлатилади:
• T0m /(2l2)
• Иккита кетма-кет уланган, тикланадиган қурилмадан иборат қурилманинг Кт тайёргарлик коэффициенти
• КГқ12/(12+++)(++)
• 4) Тикланадиган қурилманинг тайёргарлик коэффициенти Кт ни аниқлаш учун формула қуйидагичадир:
• Бу формуланинг иккинчи қисми биринчи қисмидан tқ0 C0 бўлганда ҳам кичкина. Вақт ўтиши билан бу қисм тез камайиб кетади, шунинг учун ҳисобда қуйидаги яқинлашув формуласи ишлатилади:
• КГқm/(l+m)
• 5) Ишончлилик ҳисобида одатда, бузилишгача вақтни тақсимлаш қонуни экспоненциал бўлади. Бу ҳисобни соддалаштиради, баъзан услубий хатоларга олиб келади.
• Ҳаракатдаги омиллар ҳисоби тўлиқсизлигидан пайдо бўлган ҳисоб хатолиги
• Ишончлилик кўрсаткичини шакллантиришда кўп омиллар таъсир қилади. Уларнинг барчасини ҳисобда инобатга олиш жуда қийин. Шунинг учун ҳисоб натижалари доим тахминий тавсифга эга.
• Мураккаб қурилмани ишончлилик ҳисобида қуйидаги масала қўйилади: унинг ишончлилик кўрсаткичининг бош қийматини аниқлаш, ишлаш қобилиятини тиклаш. Масалани бундай қўйишда дастур сифатининг таъсири, бажариладиган вазифа характерининг таъсири каби бир қатор омиллар ҳисобга олингани йўқ.

Тизим элементларининг ишончлилиги бўйича унинг ишончлилигини аниқлаш. Заҳираланган тизим ишончлилиги

• Тизим элементларининг ишончлилиги бўйича унинг ишончлилигини аниқлаш. Заҳираланган тизим ишончлилиги
• S техник тизим n та Э1, Э2, ...Эn элементлардан ташкил топган бўлсин. Элемент ишончлилигини аниқлаш ҳақида савол туғилади. Бу савол элемент тизимга қандай уланган, ҳар бирининг физик хусусияти, тизимни тўлиқ ишлаши учун ҳар бир элементни тўғри ишлаш ўлчови қандайлигига боғлиқ.
• Ҳисобда энг оддий ҳодиса оддий тизимдир (заҳирасиз тизим). Бундай тизимда ҳар қандай элементнинг бузилиши тизим бузилишига тенгдир. Кетма-кет уланган симларнинг занжирига ўхшаб, бундай боғлиқликни «кетма-кет» боғлиқлик дейилади.
• Оддий тизим ишончлилигини унинг элементлари орқали ифодалаймиз. Тизимни бузилмасдан ишлашини таъминлаши талаб этиладиган (0, ) вақт оралиғи бўлсин. Агар тизим ишончлилиги P(t) ишончлилик қонуни билан ифодаланса, , яъни ишончлилик қийматини, Р1, Р2, ...Рn га ўхшаш алоҳида элементларнинг ишончлилигини билишимиз керак.
• T вақт мобайнида тизимнинг бузилмасдан ишлаши учун унинг ҳар бир элементи тўхтовсиз ишлаши талаб этилади. S- вақт давомида тизмининг бузилмасдан тўхтовсиз ишлашдан иборат ҳодиса; Э1, Э2,...Эn - мос ҳолдаги элементларни бузилмасдан ишлашидан иборат ҳодиса бўлсин. S- ҳодиса Э1, Э2,...Эn ҳодисаларининг йиғиндисидир:
• SқЭ1 Э2 ... Эn
• Э1, Э2,...Эn элементлар бир-биридан фарқли равишда бузилаяпти, деб фараз қиламиз. Унда эҳтимолларни кўпайтириш қонунига мувофиқ, мустақил ҳодисалар учун
• P(S)қP(Э1) Р(Э2) ... Р(Эn)
• PқP1 P2 Pn
• ёки