Ўзбекистон республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қЎмитаси



Download 327 Kb.
bet9/34
Sana25.03.2022
Hajmi327 Kb.
#509664
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   34
Bog'liq
Ветеринария токсикологияси амалиёт

Хлорорганик пестицидлар-Хлорорганик бирикмаларни заҳарлари ёки пестицидлари дастлаб қўлланила бошлаган биринчи жаҳон урушида хлорпикрин заҳари (Сошественский, кейин Мозгов). Хлорорганик бирикмаларнинг, айниқса аэрозол сифатида, дустларини қўллай бошлаганлар.
Кейинчалик бу моддаларни инсектицид, акарицид, фунгицид, эктопаразитларга қарши қўллай бошлашди. 1940-1970 йилгача 1,5 млн. тонна ДДТ(дихлор-дифенил-трихлор-метан) ишлатилган.
Ҳозир ҳам денгизларда, дельфин, пингвинлар организмида бор, булар кўп йил яшайди. 1970 йилда дунё бўйича бекор қилинди. Лекин Япония, Тайванд, Филлипинда қўллаяпти.
ХОБларни ҳайвонларда битни ўлдириш учун, бундан ташқари агрономлар ғаллаларга ишлатади.
Биринчи универсал заҳар, ҳамма ҳашорот хилларини ўлдиради.
Иккинчи, ўткир заҳарланиш кам бўлади, уй ҳайвонларида.
Учинчи, таъсиротларга чидамли, организмда кумуляция бўлади, айниқса ёғ тўқимасида, МНС безларда, кейин заҳарлайди, сут билан ажралади, маҳсулотларда, ўсимликларда узоқ вақт сақланиб қолади, кейинчалик камайтира бошлайди, рухсат берилади фақатгина уруғларни дорилаш учун, ҳосил йиғишдан 2-3 ой олдин қўллаш тўхтатилади.
Организмга тушган ХОБ лар ҳайвонларни сақлаш ва озиқлантириш шароити қандайлигига қараб 6 ойгача сақланиши мумкин. Тупроқда 9 ой сақланади. Организмдан соғин сигирлар сути орқали, тезак ва сийдик орқали ажралиб чиқади. ХОБлардан дихлорэтан кўп қўлланилади. Дихлорэтан рангсиз, енгил ҳаракатланувчи суюқлик, ҳиди хлороформ хидига ўхшайди. Сувда эримайди, учувчан органик эритувчиларда яхши эрийди. Сув иштирокида гидролизланиб, водород хлорид ажратади. Юқори заҳарли.
Немагон – кучли ҳидли, сариқ рангли оғир суюқлик. Сувда ёмон эрийди, ёғда ва органик эритувчилардан яхши эрийди. Организмда кучли кумуляция бўлиш хусусиятига эга тери ва шиллиқ пардаларга кучли таъсир қилади.
Гексохлорбутадиен, гексахлорбензол, келътан, Дилор, ДДТ, ДДД ва бошқалар. Хоблар сақловчи заҳарлар
Патогенези: Жуда мураккаб, ХОБлар тери ва шиллиқ пардаларга маҳаллий таъсир қилиб қичиштиради. Организмга кумуляция бўлиш хусусиятига эга, айниқса тери ости ва ички ёғларда кўпроқ ҳамда марказий нерв системасида, жигарда, буйракларда, ички секреция безларида тўпланади. ХОБлар билан қайта контактда бўлиш (хроник) сурункали заҳарланишга олиб келади.
ХОБлар МНС ва жигарга таъсир этувчи заҳарларга киради. ХОБ бош мия тўқимасини қитиқлаб унда нерв медиаторлари миқдори кўпайишига олиб келади, бунинг оқибатида МНС ва переферик нерв системасида бузилишлар пайдо бўлиб, қалтирашлар ва нафас маркази зарарланиши келиб чиқади.
ХОБлар жигарга тушиб у ерда тўплана бошлайди. Гепатоцит-жигар хужайралари биомембраналари орқали шимилиб бутун орган фаолияти бузилишига олиб келади.
ХОБлар таъсир механизмида уларнинг метаболитларининг аҳамияти катта. Буни дихлорэтан мисолида кўриб чиқиш мумкин. Дихлорэтан қонга тушиб МНС, жигар, буйрак усти безида ва ёғ тўқимасида тўпланади. Жигарда дехлорланиб ундан кучли заҳарли метаболит хлорэтанол ва монохлоруксус кислота ҳосил бўлади. Барча ХОБлар учун оқсиллар айниқса липопротендлар,гликопротеидлар ва альбуминлар билан бирикиб табиий антиоксидантлар захираси камайишига, тиол ферментлари фаоллиги сусайишига, хужайра биомембраналари ўтказувчанлиги бузилишига олиб келиши характерлидир.
ДДТ-ДДДнинг ярим маҳсулоти кам заҳарли унчалик ташқи муҳитда ҳайвон организмида кумуляция бўлиб қолмайди, хамма ХОБлар кристалл, аморф шаклидаги кукунлар сувда эримайди.
Эмульсия, суспензия қилиб ишлатилади.
Диагноз:
1. Анамнез
2. Клиник белгилар
3. Пат.анатомия
4. Пат.гистология
5. Химико-токсикологик анализларга асосланади.

Download 327 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish