Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 27 июлда “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорида ўзбек халқи ва унинг давлатчилиги тарихини холисона ўрганишнинг илмий асос-ларини



Download 233,42 Kb.
bet26/47
Sana22.02.2022
Hajmi233,42 Kb.
#111458
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   47
Bog'liq
2 5242741306916079407

Феълларнинг ясалиши. Форс тилида туб, ясама ва қўшма феъллар бўлади. Феъл отга یدن (-идан) қўшимчасини қўшиш билан ясалади:
فهمфаҳм – тушуниш + (-идан):فهمیدن  фаҳмидан – атамоқ.
دزدдўзд – ўғри + (-идан):  دزدیدنдўздидан – ўғирламоқ.
Бундан ташқари, феъллардан олдқўшимчалар воситаси билан ҳам янги феъллар ясалади. Форс тилида феъллардан феъл ясовчи олдқўшимчалар қуйидагилардир:
1)  برбар қўшимчаси юқорига, ташқарига бўлган ҳаракатни ифодаловчи феъл ясайди: داشتن доштан – эга бўлмоқ: بر داشتن бар доштан – кўтармоқ.
2)در  дар қўшимчаси ичкари томонга бўлган йўналишни ифодаловчи феъл ясайди: آمدنомадан – келмоқ:  درامدنдаромадан – кирмоқ.
3)فرا  фаро қўшимчаси бирор нарсанинг атрофига бўлган йўналишни ифодаловчи феъл ясайди:
گرفتنгэрэфтан – олмоқ, ушламоқ: فرا گرفتن фаро гэрэфтан – ўраб олмоқ, эгалламоқ
4)فرو، فرود фўру, фўруд қўшимчалари пастга томон ҳаракатни ифодаловчи феъллар ясайди: آمدن омадан – келмоқ فرود آمدنфўруд омадан – тушмоқ.
5)  واво қўшимчаси ҳаракатнинг такрорланиши, тескари ҳаракат маъноларини ифодаловчи феъллар ясайди:
پرسیدن пўрсидан – сўрамоқ
وا پرسیدن  во пўрсидан – қайта сўрамоқ
6) باز боз равиши тескари такрор ҳаракат маъносини ифодаловчи феъл ясайди:  آمدن омадан – келмоқ:  باز آمدن боз омадан – қайтиб келмоқ.
Мураккаб феълларнинг ясалиши. Мураккаб феъл бирдан ортиқ сўзларнинг бирикувидан ҳосил бўлади. Бунда икки ва ундан ортиқ ўзаклар семантик ва грамматик томондан яхлит бир бутунликни ҳосил қилиб, феъл таркибидаги сўзлар биргаликда бир маънони билдиради, гапда бир синтактик вазифани бажаради.
Форс тилида мураккаб феъллар асосан от ва феълдан таркиб топиб, унинг биринчи – от қисми етакчяи ҳисобланади. Мисоллар:
التماس کردن илтимос кардан – илтимос қилмоқ

Download 233,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish