Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 27 июлда “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорида ўзбек халқи ва унинг давлатчилиги тарихини холисона ўрганишнинг илмий асос-ларини


Милодий йилни ҳижрийга айлантириш



Download 233,42 Kb.
bet33/47
Sana22.02.2022
Hajmi233,42 Kb.
#111458
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   47
Bog'liq
2 5242741306916079407

Милодий йилни ҳижрийга айлантириш учун милодий йилдан олти юз йигирма икки айириб олинади, яна суратда милодийдан олти юз йигирма икки айириб олиниб, ўттиз иккига бўлинади ва икки амал натижасиқўшилади. Шу қўшилма натижаси ҳижрий-қамарий йил бўлади.
Форс тилидаги феълларни уларнинг ҳозирги замон ўзаклари қайси йўл билан ажралишига кўра уч турга ажратилади:
1.  том феъллар.
2.  қиёсий феъллар.
3.  сэмоий феъллар.
Том феълларнинг ҳозирги замон ўзаги масдардан -дан, -тан, -идан қўшимчаларини олиб ташлаш билан ҳосил қилинади. Масалан:
хўрдан – емоқхўр
пўрсидан – сўрамоқ:  пўрс
Қиёсий феълларнинг ҳозирги замон ўзаги масдар қўшимчаси тушириб қолдирилгандан сўнг, яна баъзи фонетик ўзгаришлар билан ҳосил қилинади. Бундай феъллардан ҳозирги замон ўзакларининг олиниш қоидаси қуйидагича:
а) -хтан билан тугаган бир қанча қиёсий феъллардан масдар қўшимчаси тушириб қолдирилгач, ўзак охиридаги х товуши з га алмашинади. Масалан:
омухтан – ўрганмоқ, ўргатмоқ:  омуз
сухтан – куймоқ:  суз
Эслатма.  -хтан билан тугаган қуйидаги феъллар бундан мустаснодир:
шэнохтан – танимоқ:  шэнос
фўрухтан – сотмоқ:  фўруш
гўсихтан – портламоқ:  гўсэл
б) -штан билан тугаган қиёсий феъллардан -тан қўшимчасини тушириб қолдиргач, ўзак охиридаги ш товуши р га алмашади. Масалан:
доштан – эга бўлмоқ:  дор
бардоштан – кўтармоқ :  бардор
Эслатма. -штан билан тугалланган қуйидаги феъллар бундан мустаснодир:
навештан – ёзмоқ:  навис
гаштан – айланмоқ:  гард
ҳэштан – қўймоқ:   ҳэл
риштан – йигирмоқ:  рис
в) -удан билан тугалланган қиёсий феъллардан -дан қўшимчасини тушириб қолдирилгач, ўзак охиридаги у товуши о га алмашади. Масалан:

Download 233,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish