Ўзбекистон республикаси



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/74
Sana03.01.2021
Hajmi0,87 Mb.
#54088
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   74
Bog'liq
matematika oqitish metodikasi

Masalan: 215 + 78 + 85 = 215 + 85 + 78 = 300 + 78 = 378  

Shundan  keyin  o‟quvchilarni  bir  necha  sonni  qo‟shishda  qo‟shiluvchilarni 

gruppalash usuli bilan tanishtiriladi. 

23 + 17 + 48 + 52 = 140   

(23 + 17) + (48 + 52) = 40 + 100 = 140 

23 + ( 17 + 48 + 52) = 23 + 117 = 140 

O‟quvchilar bu  yozuvni  bunday  tushuntiradilar: birinchi  satrda  sonlar qanday 

tartibda  yozilgan  bo‟lsa,  shu  tartibda  qo‟shiladi.  Ikkinchi  satrda  shu  sonlarning  o‟zi 

ikkitadan  qo‟shiluvchi  qilib  gruppalarga  ajratilgan.  Yig‟indilarni  hisoblab  va  ularni 

qo‟shib  yana  140  ni  hosil  qilamiz.  Uchinchi  satrda  oxirgi  uchta  qo‟shiluvchi 

gruppaga birlashtirilgan, ularning  yig‟indisi hisoblanib, uni 23  soniga qo‟shildi, 140 

chiqdi. Uchala holning hammasida ham qo‟shish natijasi bir xil 140 ga teng bo‟ladi. 

Qo‟shishga  doir  yana  bir-ikkita  misolni  har  xil  usullar  bilan  echib  bunday  xulosa 

chiqariladi. Bir necha sonni qo‟shishda ulardan ikkitasi yoki bir qanchasini ularning 

yig‟indisi  bilan  almashtirish  mumkin.  SHundan  keyin  bolalarni  bir  vaqtning  o‟zida 

yig‟indining  gruppalash  xossasidan  va  yig‟indining  o‟rin  almashtirish  xossasidan 

foydalanishga  doir  mashqlar  bajariladi.  Ko‟p  xonali  ismsiz  sonlarni  qo‟shish  va 

ayirish bilan bog‟liq holda uzunlik, massa, vaqt va baho o‟lchovlari bilan ifodalangan 

ismli  sonlarni  qo‟shish  va  ayirish  ustida  ishlash  amalga  oshiriladi.  Bunday  sonlar 

ustida  amallarni  ikki  usul  bilan  bajarish  mumkin.  sonlarni  ular  qanday  berilgan 

bo‟lsa, shunday qo‟shish va ayirish kerak. Bunda qo‟shish va ayirish kichik o‟lchov 

birliklaridan boshlanadi yoki ikkala sonni oldin bir xil ismli birliklarda ifodalab olib, 

ular  ustida  amallar  ismsiz  sonlar  ustida  amallar  bajargandek  bajariladi  va  topilgan 

natija yirikroq o‟lchov birliklarida ifodalanadi.  




 

41 


52 m 65 sm + 32 m 24 sm = 84 m 89 sm   



см

м

см

м

см

м

89

84



24

32

65



52

  

 



см

см

см

8489


3224

5265


  

 

Ko‟p  xonali  sonlarni  qo‟shish  va  ayirishni  o‟rganishda  qo‟shish  va  ayirish 



orasidagi bog‟lanishlar aniqlanadi, chuqurlashtiriladi va bu bilimlardan hisoblashlarni 

tekshirishda  foydalaniladi,  amallarni  bajarish  qoidalari  va  qavslarni  qo‟llanish 

shartlari  takrorlanadi.  O‟quvchilar  agar  qavslarni  tashlab  yuborishdan  ifodaning  son 

qiymati  o‟zgarmasa,  qavslarni  tashlab  yuborish  mumkinligini  tushunib  olishlari 

kerak. Buni o‟zlashtirishga darslikda berilgan bunday mashqlar yordam beradi. 


Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish