Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти қурилиш Факулътет

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚУРИЛИШ ВАЗИРЛИГИ
САМАРҚАНД ДАВЛАТ АРХИТЕКТУРА-ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ


Қурилиш Факулътет
Қурилиш Материаллари Буюмлари ва Конструкцияларини Ишлаб Чиқариш Кафедраси
Бетон Тулдирувчилари Технологияси Фанидан курс лойихасини
Тушунтириш хати
Мавзу: Керамзит шағалини ишлаб чикариш цехининг технологик тизимларини лойихалаш.
Бажарди: 301-гурух талабаси
Неъматиллаев Оллаёр
Қабул қилди: Қулдашов Х.


Самарқанд-2020


Кириш
Мустақиллик йиллари давомида қўлланилиб келаётган босқичма-босқич ислоҳотлар сиёсати Ўзбекистон аҳолиси ҳаётида фаравонликни оширишда анчагина ижтимоий-иқтисодий янгиликлар олиб келди. Шу билан бирга ривожланиб келаётган Республика жахон ҳамжамияти томонидан тан олинди ва ўз мавқеига эга бўлди. Демак, фаол инвестицион сиёсат юритиш ва мавжуд барча молиявий интеллектуал ва бошқа ресурсларни импорт ўрнини босувчи ва экспортга чиқариш мумкин бўлган қўл остимиздаги ўз заминимиз хомашёсини қайта ишлаш, ишлаб чиқариш соҳасини яратишда аҳамияти каттадир. Иқтисодий асосланган инвестицион режаларни бажариш ва Ўзбекистон иқтисодиётининг устувор тармоқларига ташқи давлатлар сармояси ва кредитларни жалб этиш, амалда халқ хўжалигида таркибий ўзгаришларни ривожлантириш мақсадида белгиланган энг муҳим ва устувор вазифа деб қаралмоқда.Республикамизда бу вазифани самарали бажариш учун инвестицион фаолият юритилишига қулай муҳит ва зарур бўлган шарт-шароитлар, ҳуқуқий меъёрлар яратилди, анчагина етакчи донор-давлатлар ва халқаро молиявий ва саноат ташкилот ва ўз инвестициялари, кредитларини ажратишмоқда. Улар каттагина миқдордаги инвестиция ва кредитларни ажратишга тайёр эканлигини билдиришди.
Юзага келган барча имтиёзлардан унумли ва оқилона фойдаланиш учун самарали ишлаб чиқариш турларини лойиҳалаштириш ва уларни тадбиқ этиш талаб қилинади.
Республика халқ хўжалигининг асосий тармоқлари орасида қурилиш материаллари салмоқли ўрин эгаллайди. Бу эса ўз хомашё базасига эгалигимиз, саноат, қурилиш материаллари ва уй жой конструкцияларига бўлган юқори эҳтиёж ва малакали мутахассисларнинг борлиги билан белгиланади.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 8-октябрдаги Ўзбекистон Республикаси “ Олий таьлим тизимини 2030-йилгача ривожлантириш” ПФ-5847-сон фармонига мувофик олий укув юртларида чукур ислохотлар амалга оширилмокда.Ушбу фармонда белгиланган вазифаларни бажариш учун “Олий Укув юртлари” зиммасига замон талабларига жавоб берадиган юкори малакали кадрларни тайёрлашдек улкан вазифалар куйилган.Бу эса мамлакатимиз ижтимоий-иктисодий ривожланишининг асосий пойдевори хисобланади.
Бетон тўлдирувчилари асосий қурилиш материаллари ҳисобланади. Уларни ишлаб чиқариш кун сайин ўсиб бормоқда. Капитал ва умуман қурилишдаги асосий масала, бу тўлдирувчиларни ишлаб чиқариш ва қўллашни такомиллаштириш, сифатини яхшилаш ҳамда илмий-техник ютуқларни қурилишда қўллаш.
Тўлдирувчи сифатида асосан махаллий тоғ жинслари ва ишлаб чиқариш чиқиндилари (шлаклар ва бошқалар)дан фойдаланилади. Бундай арзон тўлдирувчилардан фойдаланиш бетоннинг нархини арзонлаштиради, чунки тўлдирувчи бетоннинг 85-90% ни, цемент эса 10-15% ҳажмини ташкил этади. Кейинги йилларда қурилишда ғовак сунъий тўлдирувчилардан тайёрланган енгил бетон кенг кўламда қўлланилмоқда. Ғовакли тўлдирувчилар бетон зичлигини пасайтиради, бу эса унинг иссиқликни тутиб қолиш хусусиятини яхшилайди.
Юзага келган барча имтиёзлардан унумли ва оқилона фойдаланиш учун самарали ишлаб чиқариш турларини лойиҳалаштириш ва уларни тадбиқ этиш талаб қилинади.
Республика халқ хўжалигининг асосий тармоқлари орасида қурилиш материаллари салмоқли ўрин эгаллайди. Бу эса ўз хомашё базасига эгалигимиз, саноат, қурилиш материаллари ва уй жой конструкцияларига бўлган юқори эҳтиёж ва малакали мутахассисларнинг борлиги билан белгиланади.
Республикамизда темир-бетон конструкцияларини ғовак тўлдирувчилар асосидаги енгил бетонлардан тайёрлаш талаб қилинади. Тошкент архитектура қурилиш институти профессори Л.М.Ботвина ва унинг шогирдлари томонидан Республика хом-ашё базаси асосида сунъий ғовак тўлдирувчилар (керампорит, бархан қумлари асосида олинадиган енгил тўлдирувчилар, кампорит, карбопорит ва бошқалар)ни ишлаб чиқариш технологиялари ишлаб чиқилган. Бу сунъий ғовак тўлдирувчиларни ишлаб чиқариш ва улардан самарали бетон ва конструкцияларини олиш долзарб вазифадир. Булар маълум миқдорда биноларни енгиллаштириш масалаларини ҳал қилади. Конструкцияларини енгиллаштириш арматура ва цемент миқдорини тежашга, конструкцияларни кўндаланг кесимини камайишига ва уларнинг оралиғини узайтиришга олиб келади.
“Бетон Тўлдирувчилари технологияси” мутахассислик фанлар блокига киради ва талабалар назарий ва амалий олган билимларини лаборатория машгулотларини,шунингдек боскич лойихасини бажариш оркали мустахкамлайди хамда куникмаларини шакллантиради.