Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

2.
 
Эркин рақобат шароитида импорт квота ва импорт тариф 
киритилишининг қиёсий таҳлили. 
Тариф ва квота ўртасидаги иқтисодий фарқ нафақат даромад 
самарасининг ҳар ҳил мазмунидан иборат, балки уларнинг импортга бўлган 
таъсирига боғлиқ. Фараз қиламиз, ҳукумат импортни тариф ёки квота орқали 
чеклаш имкониятларини кўриб чиқяпти. 
40-расм 
Тариф ва квота эркин рақобат шароитида 
Манба: 
Киреев А. П. Международная экономика. В 2-х ч. - Ч.I. Международная 
микроэкономика: движение товаров и факторов производства. Учебное пособие для 
вузов. - М.: Междунар. отношения, 2002. – с. 236. 

---

136 
Маҳсулотнинг импортини тариф ва квота орқали бир ҳил даражагача 
камайтириш мумкин. Фараз қиламиз, талаб ҳажми айрим сабаблар бўйича 
кўтарилди (40-расм). Тариф ўрнатилганда талабнинг қўтарилиши натижасида 
ички нарх ўзгармайди P
т
= 7, импорт ҳажми эса 3дан 5гача кўтарилади 
(Q
4
Q
2
→ Q
6
Q
2
). Квота ўрнатилганда, талабнинг ошиши, ички нарх 
P
q 
‘=7,5гача кўтарилишига олиб келади, импорт ҳажми эса ўзгармас бўлиб 
қолади (Q
2
Q
4 
= Q
3
Q
5
). 
Хулоса:
Маҳсулотга бўлган талаб ошганда, импорт квотаси импорт 
божига нисбатан кўпроқ чеклаш кучига эга бўлади, чунки у импортни 
белгиланган ҳажмларда ушлаб туриш имкониятини яратади. Эркин рақобат 
шароитида квота тарифга нисбатан савдо сиёсатининг қулайроқ воситаси 
ҳисобланади.
Аммо импорт квотаси қуйидаги шартларда хавфли бўлиб қолади: 
1.
Агар квота монополистик кучни оширса. 
2.
Агар импорт лицензиларни тақсимлаш усули самарасиз бўлса. 
3.