Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

1.2. МУТЛАҚ АФЗАЛЛИК ВАЗИЯТИ 
 
1.
 
Бир омилли модел ва ишлаб чиқариш имкониятлари чегараси. 
2.
 
Нисбий нархлар ва нисбий таклиф. 
3.
 
Бир омилли моделда халқаро савдо. Мутлақ афзаллик вазияти.
Халқаро савдо 
назарияси қуйидаги саволларга жавоб излайди: 

Нима учун мамлакатлар бир бири билан савдо муносабатларига 
киришадилар? 

Жаҳон бозорида маҳсулотлар қандай савдо шартлари билан сотилади? 

Мамлакатлар ўртасида халқаро савдодан олинадиган ютуқлар қандай 
тақсимланади?

Ишлаб чиқариш ва истеъмол нуқтаи назаридан ташқи савдодан 
олинадиган ютуқлар нимадан иборат? 
Халқаро савдонинг вужудга келиш сабаблари: 

Иқтисодий ресурслар мамлакатлар ўртасида ҳар ҳил тақсимлаган, турли 
ҳил маҳсулотларнинг ишлаб чиқариши эса ҳар ҳил технология ва 
ресурслар комбинациясини талаб қилади. Демак, барча мамлакат халқаро 
савдода қатнашиб, ишлаб чиқариш ҳаражатлар ўртасидаги фарқдан ютуқ 
олиши мумкин.

Халқаро 
савдода 
қатнашиш 
ва 
маҳсулотларнинг 
чекланган 
ассортиментини катта ҳажмда ишлаб чиқариш барча мамлакатга миқёс 
самарасига эришишга ва умумий ишлаб чиқариш ҳаражатларини 
пасайтиришга имконият беради.
Халқаро савдо мамлакатларга ихтисосликни ривожлантириш, 
ресурслардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш ва шу орқали ишлаб 
чиқаришни умумий ҳажмини ва халқ фаровонлигини ошириш имкониятини 
беради.

---

20 
Ташқи савдо механизмини тушиниш учун турли ҳил соддалаштирилган 
моделларни кўриб чиқиш керак.
 
1. Бир омилли модел ва ишлаб чиқариш имкониятларининг 
чегараси. 
Иқтисодиётга фақат битта омил ишлатилади (меҳнат) ва иққита 
маҳсулот ишлаб чиқарилади (бўғдой ва гилам). Ишлатилаётган 
технологиялар ҳар бир соҳадаги меҳнат унумдорлиги,
яъни бир маҳсулот 
бирлигига сарфланадиган меҳнат ҳаражатлари билан (иш вақти соатларида) 
ҳарактерланади: