Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

LW
 < a
LC
*/a
LW
* 
ёки
 a
LC
/a
LC
* < a
LW
/a
LW
*
,
 
яъни
бир гилам бирлигига кетадиган меҳнат ҳаражатларининг бир бўғдой 
бирлигига сарфланадиган меҳнат ҳаражатларига нисбати Миллий 
иқтисодиётда Чет эл иқтисодиётига нисбатан пастроқ. Демак, миллий 
иқтисодиётда гилам ишлаб чиқариш соҳасида меҳнат унумдорлиги бўғдой 
ишлаб чикариш соҳасига нисбатан юқорироқ. Бошқа сўзлар билан айтганда, 
Миллий иқтисодиёт гилам ишлаб чиқаришда нисбий афзалликка эга. 
Ташқи савдо муносабатлари ўрнатилмаган ҳолда иккала мамлакатда 
бўғдой ва гиламнинг нисбий нархлари маҳсулот бирлигини ишлаб чиқаришга 
кетадиган меҳнат ҳаражатлари билан аниқланади. Миллий иқтисодиёт учун 
гиламнинг нисбий нархи 
a
LC
/a
LW 
га, Чет эл иқтисодиёти учун 
a
LC
*/a
LW
*га 
тенг бўлади. 
Моделга ташқи савдони киритса, нархлар фақат ички омиллар билан 
аниқланмайди. Агар 
a
LC
/a
LW
< a
LC
*/a
LW
* 
бўлса, Миллий иқтисодиёт учун 
Чет эл иқтисодиётига гиламни экспорт қилиш ва у эрдан бўғдойни импорт 
қилиш фойдалидир. Аммо бу жараён чексиз эмас. Чет эл иқтисодиётининг 
гилам импортидаги ва Миллий иқтисодиётнинг чет эл бўғдойидаги 
эҳтиёжлари қондирилган заҳоти нисбий нархлар тенглаша бошлайди. Ушбу 
тенглашув мамлакатлар ташқи савдога киришганидан сўнг жаҳон нархлари 
қандай бўлишини аниқлашга имконият яратади.
2.
 
Ташқи савдо муносабатлари ўрнатилгандан кейин нисбий 
нархларни аниқлаш.
Ташқи бозорда сотиладиган маҳсулотларнинг нархи уларга бўлган 
талаб ва таклиф миқдори орқали аниқланади.

---

29 
Бозордаги умумий мувозанатни таҳлили учун графикда нисбий талаб 
(RD) ва нисбий таклиф (RS) чизиқларини кўрсатамиз (5 расм). 
Жаҳон бозоридаги мувозанат RD = RS ни талаб қилади ва бунда жаҳон 
нисбий нархи ушбу чизиқлар кесишган нуқтасига тўғри келади.