Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази

Ўткир нафас етишмовчилигига бош мия билан боғлиқ марказий сабаблар, Мияда қон айланишининг бузилиши, булбар полиомиэлит, марказий типдаги алвеоляр гиповентиляция, операцивадан кейинги наркоз депрессияси, дори моддаларининг токсик таъсири, бош мия жароҳатлари, мия шиши.Орқа мия билан боғлиқ сабаблар.
Гиэна- Барре Ландре синдроми, орқа мия жароҳатлари, полиомиэлит, ён томонлама амиотротлк склероз.Асаб-мушак тизими билан боғлиқ сабаблар. Миастения, қоқшол, ботулизм, периферик неврит, тарқоқ склероз.Кўкрак қафаси ва плевра билан боғлиқ сабаблар. Қовурғалараро мушаклар дистрофияси, ёғ босиш, кифосколиоз, кўкрак қафаси жароҳати.Нафас йўллари ва алвеолалар билан боғлиқ сабаблар. Ҳушсиз ҳолатдаги обструктив апноэ, товуш бойламлари параличи, бронхиал астма, бронхообструктив синдром, массив пневмония, респиратор дистресс синдром.
Нафас олиш аъзолари, анатомия ва физиологияси тўғрисида умумий маълумотлар
Нафас олиш деб ҳавонинг ўпкага киришига айтилади. Диафрагма қисқарганда пастга сурилади, бу эса- қовурғалараро мушакларнинг қисқаришига ва кўкрак қафасининг ҳажмининг ошишига олиб келади, бу ўз навбатида ўпкага хавонинг киришига олиб келади.Нафас чикариш диафрагма ва қовургалараро мушаклар бўшашиб, кўкрак қафасининг хажми камайиши билан юзага келади. Диафрагма юқорига, қовурғалараро мушаклар пастга ва ичкарига ҳаракатланиб, ўпкадан хавонинг чиқишига олиб келади. Меъёрий нафасда нафас олиш регуляр бўлиб, ўша вақтда альвеолалар очилади. Меъёрида катталарда нафас сони дақиқасига 12-20 тагача, болаларда 15-30 тагача, чақалоқларда эса 40 тагача бўлади.

• 
  Бурун хавонинг киришини, исситилишини ва бурун бўшлиғидаги туклар ва шиллик қават ҳисобига фильтрланишини таъминлайди.
  
• 
  Оғиз бўшлиги нафас йўлларига ҳавонинг киришини таъминловчи дарвоза хисобланади
  
• 
  Оғиз-халқум оғиз бўшлиғининг орқа қисмидан то тил илдизигача давом этиб, халқумга олиб боради.
  
• 
  Бурун ҳалқум бурун нафас йўллари билан оғиз халқум ўртасидаги жой ҳисобланади.
  
•