‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

195

---

3. 

Gumanistik  (fenomenologik) paradigmaga

 ko‘ra  (A.Mas- 

lou,  A.Kombs,  K.Rodjers,  L.S.Vo‘godskiy  va  boshqalar)  ta’lim 

oluvchi erkin shaxs, ijtimoiy munosabatlar subyekti sifatida o‘ziga 

xos  rivojlanish  imkoniyatlariga  ega.  Ular  bolani  rivojlantirish 

maqsadida  uni  shaxslararo  munosabatlar jarayoniga  yo‘naltiradi. 

Taiimning fenomenologik (fenomen yimoncha “phainomenon” -  

hisoblangan, ya’ni, mashliur, alohida nodir odam) modeli o‘quvchi- 

laming individual-psixologik xususiyatlarini hisobga olib, ulaming 

talab va qiziqishlariga hurmat bilan munosabatda bo‘lishni ko‘zda 

tutadi.  Uning  vakillari  o‘quvchini  nodir  shaxs  deb  hisoblaydilar. 

Gumanistik  paradigma  doirasida  faoliyat  olib  bomvchi  har  bir 

taiim  tizimi  ijodiy rivojlanadi va o ‘quvchi hamda o'qituvchining 

erkinligi va ijodkorligini yoqlaydi.

Gumanistik paradigma g‘oyalari  1991  yildan keyin respublika 

uzluksiz taiim  tizimiga joriy etila boshlandi. Paradigmaning diqqat 

markazida o‘quvchinmg barkamol  rivojlanishi,  uning  intellektual 

ehtiyojlari,  “erkin  fikrlaydigan  shaxsni  tarbiyalash”  masalasining 

ijobiy  hal  etilishi  yotadi.  Ayni  vaqtda,  respublika  taiim   muas- 

sasalarida  qo‘yidagi  g‘oyalarga  amal  qilinmoqda:  “Demokratik 

jamiyatda  bolalar,  umuman  har  bir  inson  erkin  fikrlaydigan  etib 

tarbiyalanadi.  Agar bolalar  erkin  fikrlashga  o'rganmasa,  berilgan 

taiim  samarasi past boiishi muqarrar.  ...  Mustaqil  fikrlash -  ham 

katta boylikdir”1.