Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маxсус таълим вазирлиги урганч давлат университети

Сюжетли расм чизиш. Сюжетли расм чизишнинг асосий мақсади боланинг атроф-муҳитдан олган таассуротларини ифодалашга ўргатишдир. Сюжетли расм-бу бир неча мазмуннинг маълум рангда тасвирланишини тушунилади. Болалар қайси мазмун бўйича расм чизадилар? Болалар кичик ҳикоя, эртак асосида ва болаларни ўраб турган теварак-атрофни, табиатни чизишга ҳаракат қиладилар. Болалар томонидан чизилган «Биз шанбаликда» ва «Кеч куз» расмлари бунга мисол бўла олади. Болалар билан олиб бориладиган бундай машғулотлар уларнинг ҳар томонлама камол топишига ёрдам беради. Бунда болаларнинг ақлий қобилияти ривожланади.
Бу болада аста-секинлик билан ривожланади, шунинг учун сюжетли расм чизиш ўрта гуруҳдан бошлаб киритилган. Бунда ҳам ёнма-ён турган 2-3 та предметни тасвирий ўргатилади. Сюжетли тасвирийда предметларнинг бир-биридан ажратиш учун унинг размерини, фазодаги ўринларига қараб, предметларнинг катта ёки кичиклигини ўргатиш керак. Мактабгача ёшдаги бола учун предметлар орасидаги фазовий муносабатларни фарқлай олиш жуда қийин. Сюжетли расм чизишни, боғчада ўргатишнинг умумий вазифалари қуйидагилар:

• 
  Мавзунинг мазмунини ифодалашга унинг асосини ажратишга ўргатиш.
  
• 
  Объектлар орасидаги ўзаро алоқани тасвирлашга ўргатиш.
  
• 
  Объектлар орасидаги пропорсионал жойлашувни тасвирлашга ва уларнинг фазодаги ўринларини кўрсатишга ўргатиш.
  

Декоратив расм чизиш. Декоратив расм чизиш тасвирий фаолиятнинг бошқа турлари каби болада эстетик туюғуни ривожлантиради. Болаларни халқ амалий санъати намуналари билан таништиришда тарбиячи уларда ватанпарварлик руҳини шу санъат асарларини яратаётган одамларнинг меҳнатига ҳурмат каби туйғуларни тарбиялаш керак.
Декоратив расм чизиш қуйидаги умумий вазифаларни ўз ичига олади.

• 
  Нақшнинг турлича шаклларини боғлиқ ҳолда композисион ҳисни болаларда шакллантириш.
  
• 
  Ранг қобилиятларини ривожлантириш.
  
• 
  Халқ амалий санъатининг стилларининг фарқлашга ва уларнинг алоҳида элемент-ларини болаларнинг ўз ижодида фойдаланишга ўргатиш.
  
• 
  Қалам ва мўйқалам билан чизишнинг техник кўникмаларини мустаҳкамлаш.
  

Болаларни декоратив расм чизишга ўргатишда тарбиячи уларда нақш компонентларининг ўзаро боғлиқлигини, рангини, композисиясини форма элементини кўришга ўргатади. Декоратив расм чизишда ранг қобилиятининг ривожланиши асосий масала бўлиб ҳисобланади.