Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

Ранги ва жун тузилмаси - мазкур зотлар учун анча-мунча тавсифга лойиқ бўлганларигина стандарт сифатида таърифланади.
Итларнинг жунлари - ўз тузилмасига кўра қайрилган, тўлқинсимон, тўғри, ёйсимон ёки айланасимон, калта, узун, қаттиқ, ипаксимон, юмшоқ бўлиши мумкин. Ушбу белгиларга мувофиқ итлар калта жунли, ўсик жунли ва дағал жунлиларга бўлинади. Бундан ташқари, оралиқ ўринли жун типига эга итлар ҳам учрайди.
Жун қоплами тивит ва ўзакли ёки қоплама туклардан ташкил топган. Итлар танасининг айрим жойларида анча узун жун толалари чиройли ва ҳажмдор шаклга эга бўлиб, яғрин ва бўйинда “ёл” ни, орқа оёқларда “иштонча” ни, олдинги оёқларда “тарам” ни, қорин чизиғи бўйлаб “кўйлак” ни, думнинг пастки қисмида эса “шаршара” ни ҳосил қилади.
Қошлари дағал жунли зотларда тавсифий белгиларни ўзида ифода этиб, кучли ёки кучсиз ривожланган, яққол ёки кам ифодаланган, сезиларли ёки сезиларсиз бўлиши мумкин.
Соқол фақатгина дағал жунли ит зотларида учраб, яхши, ўта кучли ёки кам ривожланган бўлиши мумкин.
Ранги бўйича итларнинг жун қоплами бир, икки ёки уч хилдаги тусларда бўлиши мумкин. Теридаги пигментлар миқдори қуёш нури, рационнинг тўйимлилиги, шунингдек парваришлаш ҳамда итларни ювинтиришда ишлатиладиган ишқорий модда турига ҳам боғлиқ бўлади.
Оқ рангли деб, итларнинг жуни пигментланмаган, аммо бурни, қовоқлари, лабларининг четлари пигментланган ҳамда кўзнинг қорачиғи рангланган бўлиши лозим. Альбинос ҳайвонларда эса юқорида қайд этилган жойлар бутунлай пигментсиз бўлади.
Тўқ кулранг (бўриникисимон)-тўқ сариқ ранг. Бу тусдаги итларда белнинг узунаси бўйлаб тасмасимон чизиқ ўтади.
Бу тусдаги итларнинг жун толалари пигментсизланмаган боғлам орқали турли бўлакларга бўлиниб, ҳар хил рангбарангликга эга: илдизи сариқ, ўрта қисми оч ранг, учлари эса қорамтир. Агар тўқ кулранг тусли туклар малла ёки қорамтир учли бўлса, бундай итларни қўнғир итлар деб аташади.
Булардан ташқари қуйидаги турдаги ранглар учрайди: кўкимтир ранг (сичқонларникисимон). У икки хил тусда – оч кулранг ва тўқ кулранг (деярли “ҳўл асфальт” рангида бўлади.
Малларанг (шоколадсимон) - оч ёки тўқ рангларда бўлиши мумкин.
Жабдуқсимон рангланиш – асосан малла, кулранг тусдаги бош, қулоқлар, бўйин қисмидаги доғлар ва елкани қопловчи рангбарангликлардан иборат.
Йўлбарссимон (йўлбарс рангини эслатувчи) рангланиш. Асосий рангда (сарғиш, кулранг, қўнғир, сариқ) тўқ кўндаланг чизиқлар мавжуд. Стандарт бўйича аксарият итлар тўқ рангга эга бўлади.
Мармарсимон рангланиш – асоси оқ ёки оқиш тусда бўлиб, унда холга ўхшамаган нотўғри шаклдаги майда доғлар сочилиб жойлашган. Намунада бу итларнинг оёқлари ва бўйнида доғлар учрамайди.
Холдор итлар – асосий ранги оқ (ёки оқиш) бўлиб, унда бутун тана бўйлаб хол ва доғлар мавжуд бўлади.
Туллаш деб кўплаб ит зотларида – ҳайвоннинг ёшига, организмдаги гормонлар мувозанатига, озиқлантириш ва сақлаш шароитига, атроф муҳитнинг ҳароратига ва мавсумга боғлиқ ҳолда жуннинг даврий равишда алмашиниб туришига айтилади. Дастлабки туллаш итлар ҳаётининг илк ойларида юз бериб, унда итваччаларга хос бўлган юмшоқ туклар катта ҳайвонларнинг дағал жунларига алмашинади.
Кўплаб ит зотлари ўз жунининг тиғислигини қиш мавсумида бир неча маротабага оширади. Айрим ҳолларда итларнинг ранги ҳам ўзгаради. Мавсумий туллаш бир йилда икки маротаба кузатилади. Очиқ ҳавода парвариш қилинадиган итлар жадалроқ (совуқ ҳароратнинг иссиқ ҳароратга кескин алмашиниши сабабли), уйларда сақланадиган итлар эса аста-секинлик билан туллайди.
Туллаш даврида итлар рационининг таркибига минерал тузлар ва витаминлар: перга, денгиз карами, балиқ ёғи, тривитамин, балиқ ва қон уни, кальций ва балиқ озуқаси (дафниялар) киритилиши лозим.