Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигии Қарши давлат университети



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/63
Sana16.04.2022
Hajmi0,6 Mb.
#557596
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   63
Bog'liq
kasb- hunar kollezhlarida materialshunoslik fanini modulli tuzilmasi va oqitish texnalogiyasi

аллотропия, 
бошқача айтганда, 
полиморфиз
деб
аталади. Бир металлнинг ҳар хил кристалл турлари унинг аллотропик
шакл ўзгаришлари ёки
модификациялари
дейилади.

аллотропия сўзи грекча аллос – бошқа ва тропос - бурилиш 
сўзларидан тузилган бўлиб, баъзи химиявий элементларнинг, шу 
жумладан, баъзи металларнинг эркин ҳолатда физикавий ҳамда
химиявий хоссалари турлича бўлган шаклларда мавжуд бўла олишини
билдиади.
** 
полиморфизм сўзи грекча полийморфос- хилма-хил сўзидан
олинган бўлиб, баъзи металларнинг ўз химиявий таркибини
ўзгартирмагани ҳолда ҳар хил кристалл шаклларда бўла олиш
хусусиятини англатади.
*** 
модификация сўзи (лотинча модификатио) шакл ўзгариши 
демакдир. Суюқ металлга атайлаб қўшиладиган бундай заррачалар
модификаторлар деб, металл кристалларини ана шу усулда
майдалаштириш эса модификациялш деб аталади. Металларнинг 
аллотропик шакл ўзгаришлари грек ҳарфлари: α, β, γ, δ ва бошқалар
билан белгиланади. Металларнинг энг паст температурада мавжуд
бўладиган шакл ўзгариши α билан, ундан юқорироқ температурада мавжуд 
бўладиган шакл ўзгариши β билан белгиланади ва ҳоказо. Аллотропик
шакл ўзгариш бир температуранинг ўзида содир бўлади. Металлнинг 
аллатропик шакл ўзгариши совитиш вақтида содир бўлса, иссиқлик ажралиб 
чиқади, қиздириш вақтида содир бўлса, иссиқлик ютилади.


Баъзи металларнинг аллотропик шакл ўзгаришлари 
 
Металларнинг
номи ва
химиявий
белгиси 
Аллотропик
шакл 
ўзгариши 
Мавжуд бўлиш
температураси, 
0

Кристалл панжарасининг 
тури 
Кальций (Cа) 
α
β
γ
250 
гача
250 
дан 464 гача
464 
дан 851 гача
Ёқлари марказлашган куб,
Атомлари зич жойлашган 
гексагонал,
Ҳажми марказлашган куб
Кобальт (Cо) 
α
β
450 
гача
450 
дан 1493 
гача
Атомлари зич жойлашган 
гексагонал,
Ёқлари марказлашган куб

Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish